Vikipedi, özgür ansiklopedi
Unix tipi (UN*X veya *nix olarak da anılır) işletim sistemi, Single UNIX Specification'ın herhangi bir versiyonu olarak sertifika almamış ve buna tam uymadığı halde Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir.
Terimi tanımlayan belli bir standart yoktur, bu yüzden hangi işletim sistemlerinin "Unix tipi" işletim sistemi sayılması gerektiği konusunda belli bir dereceye kadar fikir ayrılıkları vardır.
Terim Bell Labs'dan ilham alarak üretilmiş ücretsiz ve özgür işletim sistemlerini veya onun özelliklerine benzeyenleri, tescilli ve ticari ürünleri ve hatta lisanslı UNIX kodu tabanlı işletim sistemlerini de(yeterince "Unix tipi" olmayı başarmış ve "UNIX" ticari markasını taşıyanlar) içerebilecek kadar geniş anlamda kullanılabilir.
Unix'in ilk geliştiricilerinden olan Dennis Ritchie'ye göre "Unix tipi" terimi "de facto" olarak Unix sistemi sayılan Linux benzeri sistemleri ifade eder.[1] Eric Raymond ve Rob Langley ise 3 çeşit Unix tipi işletim sistemi olduğunu ileri sürmüştür.[2] Bunlar:
- Genetik UNIX sistemleri
- Bu sistemler AT&T kod tabanı ile tarihsel bir ilişkisi vardır. Hepsi değilse de birçok ticari UNIX sistemi bu kategoriye girer. 1970'lerin sonunda ve 1980'lerin başında Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de geliştirilen ürünlerin yeni nesilleri olan BSD sistemler bu türdendir.
- Tescilli UNIX sistemleri
- Bu grup Open Group tarafından belirlenmiş olan Single UNIX Specification'u karşılayan ve UNIX adını taşımaya izin verilmiş olan işletim sistemlerini kapsar. Apple Mac OS X v10.5 ve sonraki sürümler BSD varyantı olarak sertifikalandırılmış olsa da, bunların çoğu UNIX System V kod tabanlı ticari sürümlerdir. Bir kısmı ise (örneğin IBM z/OS işletim sistemi) bu özelliği POSIX uyum tabakası sayesinde kazanmıştır ve gerçekte doğal olarak UNIX işletim sistemi değilllerdir.
- İşlevsel UNIX sistemleri
- Bu ürünler UNIX özelliklerine kabaca uyarlar, daha net bir şekilde Linux ve Minix gibi sistemlerdir ve AT&T'nin kod tabanı ile ne tarihsel bir ilişkileri vardır ne de binlerce dolar tutan ticari tescillerle tescillenmişlerdir. UNIX tasarımının birçok uygulaması bu üçüncü gruba girer.