Ukraynaca

Ukraynaca

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Vikipedi
Özgür Ansiklopedi Vikipedi'nin Ukraynaca (uk) sürümü
Ukraynaca
українська мова
Ivan Franko Museum in Krivorivnia.jpg
Telaffuz ukrayins'ka mova
Bölge Doğu Avrupa
Etnisite Ukraynalılar
Konuşan sayısı 36.028.490  (2001)[1]
Dil ailesi
Erken formlar:
Yazı sistemi Kiril alfabesi
Resmî durumu
Resmî dil  Ukrayna
 Transdinyester
Onaylanmış azınlık dili  Belarus
 Bosna-Hersek[2]
 Hırvatistan[2]
 Çek Cumhuriyeti[3]
 Macaristan[4]
 Moldova[5][6][7]
 Polonya[2]
 Romanya[2]
 Sırbistan[2]
 Slovakya[2]
Dil kodları
ISO 639-1 uk
ISO 639-2 ukr
ISO 639-3 ukr
Ukrainians en.svg
20. yüzyılın başlarında Ukraynacanın konuşulduğu yerler.
Ukraynaca konuşan biri. (Wikimania 2019, Stockholm)

Ukraynaca (Ukraynaca: украї́нська мо́ва, ukrayinska mova), Doğu Slav dillerine ait bir dil. Ukrayna'nın resmî dilidir. Tarihsel olarak Rutence veya Küçük Rusça olarak da bilinir.[8]

Ukraynaca Kiril alfabesi ile yazılır. Rusça, Lehçe, Slovakça gibi yakın akrabası olan Slav dilleriyle ortak kelime haznesi geniştir.

Tarihsel dilbilimciler, Ukrayna dilinin kökenini orta çağdan kalma Kiev Knezliğinin Eski Doğu Slavcasına kadar izler. Kiev Knezliğinin dağılmasından sonra dil, Rutence adı verilen bir forma dönüştü. Rutence ile birlikte, modern Ukrayna topraklarında, Kilise Slavcası'nın Kiev versiyonu ayin törenlerinde de kullanıldı.[9] Ukraynaca, Kazak Hetmanlığı'nin kurulmasıyla ilişkili olarak 17. yüzyılın sonlarından beri yaygın olarak kullanılmaktadır. 1804'ten Rus Devrimi'ne kadar, Ukrayna dili, Ukrayna'nın büyük bölümünün (Orta, Doğu ve Güney) bulunduğu Rus İmparatorluğu'ndaki okullarda yasaklandı.[10] Dilin hiçbir zaman yasaklanmadığı Batı Ukrayna'da türkülerde (gezgin müzisyenler) ve önde gelen yazarlar arasında[11] her zaman yeterli bir temelde korunmuştur.[12]

Ukrayna alfabesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Ukrayna alfabesi
А а - A a Б б - B b В в - V v Г г - G g ( Hırıltılı H gibi okunduğundan H harfi olarak da bilinir ) Ґ ґ - G g Д д - D d Е е - E e Є є - Ye ye Ж ж - J j ( Zh zh ) З з - Z z И и - I ı
І і - İ i Ї ї - Yi, yi Й й - Y y К к - K k Л л - L l М м - M m Н н - N n О о - O o П п - P p Р р - R r С с - S s
Т т - T t У у - U u Ф ф - F f Х х - H h ( Kh kh ) Ц ц - Ts ts Ч ч - Ç ç Ш ш - Ş ş Щ щ - Şç şç Ю ю - Yu yu Я я — Ya ya Ь ь — Yumuşatma işareti

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ http://www.ethnologue.com/language/ukr
  2. ^ a b c d e f "List of declarations made with respect to treaty No. 148 (Status as of: 21/9/2011)". Council of Europe. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2012. 
  3. ^ "National Minorities Policy of the Government of the Czech Republic". Vlada.cz. 9 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2012. 
  4. ^ "Implementation of the Charter in Hungary". Database for the European Charter for Regional or Minority Languages. Public Foundation for European Comparative Minority Research. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  5. ^ "Игорь Додон // Русский язык должен вернуться в Молдову". Deschide. Deschide. 18 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2017. 
  6. ^ "Додон готов изменить статус русского языка в Молдавии в случае воссоединения с Приднестровьем". Rosbalt. Rosbalt. 18 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2017. 
  7. ^ "Русский союз Латвии будет сотрудничать с партией Социалистов Молдовы". Rusojuz.lv. Latvian Russian Union. 18 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2017. 
  8. ^ https://www.britannica.com/topic/Ukrainian-language
  9. ^ Viktor Hrebeniuk. (ПЦУ і церковнослов’янська мова). Volhynian diocese (Orthodox Church of Ukraine). 9 April 2019
  10. ^ Eternal Russia: Yeltsin, Gorbachev, and the Mirage of Democracy by Jonathan Steele, Harvard University Press, 1988, 978-0-674-26837-1 (p. 217)
  11. ^ Contested Tongues: Language Politics and Cultural Correction in Ukraine by Laada Bilaniuk, Cornell Univ. Press, 2006, 978-0-8014-7279-4 (page 78)
  12. ^ Purism and Language: A Study in Modem Ukrainian and Belorussian Nationalism by Paul Wexler, Indiana University Press, 087750-175-0 (page 309)

Benzer Makaleler