Transdinyester

Transdinyester

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Transdinyester
Приднестровская Молдавская Республика
Pridnestrowskaja Moldawskaja Respublika (Rusça)
Република Молдовеняскэ Нистрянэ
Republica Moldovenească Nistreană (Moldovaca)
Придністровська Молдавська Республіка
Prydnistrowska Moldawska Respublika (Ukraynaca)
Transdinyester Moldova Cumhuriyeti
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Millî marş
"Biz seni şanlandırırız, Transdinyester"
Слэвитэ сэ фий, Нистрене (Moldovaca)
Мы славим тебя, Приднестровье (Rusça)[1]
Ми славимо тебе, Придністров’я (Ukraynaca)
Transdinyester haritadaki konumu
Transdinyester konumu
Başkent
ve
Tiraspol
Resmî diller Rusça, Moldovca, Ukraynaca
Hükûmet Sosyalist Cumhuriyet
• Devlet Başkanı
Vadim Krasnoselski
• Başbakan
Aleksandr Martinov
Tarihçe  
• Bağımsızlık ilanı
2 Eylül 1990
2 Mart-21 Temmuz 1992
• Tanınma
Sınırlı tanınmış Abhazya ve Güney Osetya tarafından tanınmıştır.
Yüzölçümü
• Toplam
 4.163 km2 (1.607 sq mi) (172)
• Su (%)
 2.35
Nüfus
• 2014 tahminî
 505,153[2] (153)
• 2004 sayımı
 555.347
Para birimi Transdinyester rublesi3 (PRB)
Zaman dilimi UTC+2 (DAS)
• Yaz (YSU)
 UTC+3 (DAYS)
Telefon kodu 373
İnternet alan adı yok4
  1. Ana resmî dildir ve ülkede “lingua franca”dır.
  2. Moldovcanın Kiril formu kullanılır. Rumenceyle aynı dil yapısındadır.
  3. Moldova kontrolü altındaki yerlerde ve güvenlik bölgelerinde Moldova Leyi de kullanılır.
  4. .ru ve .md de bazen kullanılır.

Transdinyester Moldova Cumhuriyeti (Moldovca: Република Молдовеняскэ Нистрянэ / Republica Moldovenească Nistreană, Rusça: Приднестро́вская Молда́вская Респу́блика {Pridnestrovskaya Moldavskaya Respublika}, Ukraynaca: Придністровська Молдавська Республіка {Pridnistrovs'ka Moldavs'ka Respublika}), Moldova içinde tek taraflı bağımsızlığını ilan eden De facto bir cumhuriyettir. Kendi siyasi yapısı, meclisi, ordusu, polisi ve posta sistemi olan bölge, Birleşmiş Milletler üyesi hiçbir devlet tarafından tanınmamaktadır. Güney Osetya, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ve Abhazya tarafından tanınmaktadır.

Transdinyester halkı bu ülkeyi "Prinistrovya Cumhuriyeti" olarak adlandırmaktadır. Halk pasaport istediği zaman ülkedeki Rusya makamlarına başvurmak durumundadır ve yerleşik halkın neredeyse tamamında Rusya Pasaportu vardır. Moldova Cumhuriyeti'nden Transdinyester'e giriş yaparken ya da Transdinyester'den Moldova'ya giriş yaparken; Moldova Cumhuriyeti herhangi bir vize kontrolü yapmaz. Zira Moldova'ya göre Transdinyester, Moldova'nın toprağıdır. Ancak Transdinyester sınır görevlileri giriş ve çıkışlarda vize kontrolü yapar. Vize ise kapıda verilir. Turistik amaçlı alınabilecek en uzun süreli vize 15 günlüktür.

Moldova'ya resmi olarak girmek istemeyen ya da Moldova'dan resmi olarak çıkmak istemeyen kişiler genelde Transdinyester üzerinden Moldova'ya giriş ve çıkış yapar. Zira Transdinyeter Cumhuriyeti de facto bir cumhuriyettir ve resmi giriş çıkış kayıtlarını Rusya hariç herhangi bir ülkeye bildirmez.

Bölgenin yöneticileri Transdinyester’in kendi anayasasını, bayrağını ve ulusal marşını kabul etmişlerdir.

Silahlı kuvvetler[değiştir | kaynağı değiştir]

Eski Cumhurbaşkanı İgor Smirnov

2007 yılı itibarıyla, silahlı kuvvetler için 4,500-7,500 arasında bir askeri güç oluşturularak, Tiraspol, Bender, Ribnita ve Duşabari'de olmak üzere dört motorize piyade tugayına ayrılmıştır.[3] Bu birliklere ait 18 tank, 107 zırhlı taşıyıcı, 73 tüfek, 46 uçaksavar tesisi ve 173 tank imha birimleri bulunmaktadır. Hava Kuvvetlerinde 9 Mi-8T helikopter, 6 Mi-24 helikopteri, 2 Mi-2 helikopteri, ve An-2'nin çeşitli uçaklarının An-26 ve Yak-18 modellerinden oluşur.

Toplumsal yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

2 Mayıs 2009'da yapılan referandumda %99,6 Sosyalist yönetime güvenoyu vermiş, %0,4 ise yönetimin değiştirilmesini istemiştir.[kaynak belirtilmeli]

Cumhurbaşkanı başkomutanlık görevini de yürütür. 2004 sayımına göre ülkede 4.096 Gagavuz ve 168,678 Rus vardır.[4] Bu insanların çoğu Genç Gerilla ve İşçi Kuvvetlerinde asker olarak görev yaparlar.[kaynak belirtilmeli] Bu ülkede her üç kişiden biri askerdir.

Siyasi simgeleri Lenin ve Karl Marx'tır. Ülkenin hemen sınırında bulunan Amerikan karargâhına daha önce askerî harekât düzenlemişlerdir; ancak bu harekât hüsranla sonuçlanmıştır.[kaynak belirtilmeli] Ülkede 3 memur maaşı sistemi vardır; yüksek kademeli devlet memurları, orta dereceli devlet memurları, düşük dereceli devlet memurları. Halk askerleri düşük dereceli devlet memurudur. Yönetimlerde çalışan ve kuvvetlerde çalışan asker orta dereceli devlet memurudur. Devlet yönetimi ise yüksek dereceli devlet memurudur. Bu 3 maaş sistemi arasında ise çok az maaş farkı vardır; yani hemen hemen herkes aynı ücret için çalışır.[kaynak belirtilmeli]

Tüm araziler devlete aittir. Tüm binaları devlet yaptırır, devlet dışında kimse bina yaptıramaz. 17 ila 35 yaşındaki tüm insanlar Genç Gerilla Kuvvetlerinin askeri sayılır. Sendikalara bağlı herkes ise İşçi Kuvvetleri askeri sayılır. Ülkede sadece bir tane üniversite bulunur ve bu üniversitede askerler ve yüksek dereceli memurlar yetiştirilir. Belediye başkanlarını cumhurbaşkanı atar. Sosyalizm aleyhinde eylemde bulunanlar sınır dışı edilir ve vatandaşlıktan çıkarılır.

Ancak ilginç olan ülkedeki ticari işletmelerin nerede ise yarısı Sheriff isimi ile alınan ve yaşayıp yaşamadığı bile tam olarak bilinmeyen bir kişiye aittir. Benzin istasyonları, marketler hatta oteller bile tabelasında Sheriff adını taşır.

Her ne kadar sosyalizm ile yönetiliyor olsa bile başkent Tiraspol'de iki lokasyonda casino işletilmektedir. Yine başkentte bulunan beş yıldızlı otelin en alt katında Moldova'da bile olmayan büyüklükte bir gece kulübü vardır.

Sanılanın aksine halk kendine ait işletmelere sahip olabilir. Devletin bu işletmelerden aldığı vergiler oldukça ağırdır. Ancak yine de ticari işletme sahibi olmanın önünde yasal bir engel yoktur.

Ülkede 1 Mayıs'ta resmi tatil vardır.

Siyasi yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tiraspol'dan bir görünüm

Ülkede iki partili sistem vardır; ancak seçimsiz bir şekilde parlamentoda partilerin sayısı bellidir.[kaynak belirtilmeli] Sosyalist Parti'nin sandalye sayısı 40 iken, Sosyal Demokrat Parti'nin sandalye sayısı 5'tir. Ayrıca 1 kişi sendika temsilcisi, 2 kişi askeri temsilci ve 3 kişi de kamu şirketleri yöneticisidir.[kaynak belirtilmeli] Ancak temsilciler oy kullanamaz. Ülke kendisini özerk devlet olarak tanımlamamaktadır. Bu yüzden dış işlerinde de bağımsız hareket ederler.

Yönetim birimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Dinyester Nehri.

Rayonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Belediyeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Rusça". 23 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009. 
  2. ^ Novıy Region 2: Население Приднестровья за полгода сократилось на 3,5 тыс. человек 25 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
  3. ^ km.ru, Приднестровье показало мускулы 4 Ağustos 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, 06.09.2007 (Rusça)
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016. 

Benzer Makaleler