![]() | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Temmuz 2011) |
Şereflikoçhisar | |
---|---|
![]() Ankara Siyasi Haritası | |
Dosya:Şereflikoçhisar İlçe Logosu.svg | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ankara |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Zafer Engin [1] |
• Belediye başkanı | Memiş Çelik (AK Parti) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 2,034 km² (785 mil²) |
Rakım | 975 m (3.198 ft) |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 34,202 |
• Kır | - |
• Şehir | - |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
Posta kodu | 06950 |
İl alan kodu | 0312 |
İl plaka kodu | 06 |
Resmî site Şereflikoçhisar Belediyesi |
Şereflikoçhisar, eski ismi Koç Hisar[2], Ankara'nın bir ilçesidir. Ankara'nın güney sınırında yer alan, il merkezine en uzak ilçesi konumundadır. Ankara merkeze yaklaşık 145 km uzaklıkta olan Şereflikoçhisar, 1885 yılında belediye olmuş; 1891 yılında ilçe olan Şereflikoçhisar Konya iline bağlanmış, 1920'de il olan Aksaray'ın ilçesi olan Şereflikoçhisar, 1933 yılında Aksaray'ın ilçe yapılması sonucu Ankara'ya bağlanmıştır. Aksaray'a bağlı olduğu dönemde Şereflikoçhisar Cumhuriyet İlköğretim Okulu 1931'de Aksaray Valisi Ziya Günar tarafından yaptırılmıştır. 1989 yılında Sarıyahşi 7 köyü, Ağaçören 27 köyü ile ilçe olup, Aksaray iline bağlanmıştır. Ayrıca 9 köyü ile 9 Mayıs 1990 tarihinde ve 3644 sayılı 130 İlçe Kurulması Hakkındaki Kanunla ilçe haline getirilerek Ankara iline bağlanmıştır. Koçhisar olarak bilinen ilçenin adı cumhuriyet döneminde Şereflikoçhisar yapılmış, yöre halkının Çanakkale’de verdiği şehitlerden ve gösterdiği kahramanlıklardan dolayı Mustafa Kemal Atatürk ve TBMM tarafından Şerefli unvanı ile ödüllendirilmiştir.[kaynak belirtilmeli].
Şereflikoçhisar'ın Hititler'den bu yana yerleşim birimi olduğu bilinmektedir. M.Ö. 334 yılında Pers orduları Makedonya İmparatoru Büyük İskender’e yenilince, [1]16 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İskender’e bağlı birlikler, Şereflikoçhisar üzerinden Kırşehir topraklarına girdiler. M.Ö. 275 yıllarında Keltler Ankara'ya kadar geldi ve Galatya'yı kurdu. Anadolu'ya yerleşen Keltlere Galatlar denildi. [2] Anadolu'ya gelme amaçları tarlalarını sürüp hayvanlarını besleyecekleri, ekmek ve tuzlarını elde edebilecekleri ve etlerini tuzlayıp şaraplarını yapabilecekleri bir yurt edinmekti. Tuz Gölü ve çevresi bu amaca uygun olduğundan bölgeye yerleştiler. [3] Tuzculuğu çok iyi bilen Tektosag boyundaki kabileler, Tuz gölü kıyılarında tuzlalar kurarak tuz üretimi ile uğraştılar. Hâlen ilçeye bağlı olan Karandere köyünün ilk kurulduğu yer olarak bilinen bölgeye Kelt denilmektedir. Son Galat kralı Amyntas'ın Tuz Gölü çevresinde 300'u askın sayıda koyun sürüleri olduğu bilinmektedir. Doğu Roma İmparatorluğu'nun Türklere yenildiği 1071 Malazgirt savaşının ardından, Doğu Roma (Bizans) ordusunun generallerinden Frank kökenli Roussel de Bailleul bölgede hala etkin olan Galat kültürüne dayanarak bir isyan başlatılma imkanını görmüş ve savaşın kaybedilmesiyle zayıflamış Doğu Roma-Bizans devletine karşı ayaklanarak Orta Anadolu'da bir devlet kurmuştur. Bizans bu devleti yıkmak için askeri birlikler gönderse de bunlar başarısız olmuştur. Bunun üzerine Türklere yardım için başvuran Doğu Roma-Bizans'ın bu çağrısına Selçuklu Devleti de ilerisi için bu Frank-Kelt karışımlı devletin Türklere de problem çıkarabileceğini hesaplayarak yardım etmiştir. Nihayetinde Roussel de Bailleul yakalandı ve idam edildi. Kurduğu devlet de ortadan kalktı böylece Şereflikoçhisar tarihine Türkler ilk adımını atmış oldu. Selçuklular ve Osmanlılardan beri yerleşim birimi olduğu muhakkaktır. Selçuklular zamanında ilçenin kuzeyinde Koçhisar Kalesi kurulmuştur. Kale, Fatih Sultan Mehmet tarafından yıktırılmıştır.
1891 yılında ilçe olan Şereflikoçhisar Konya iline bağlanmış, 1920'de il olan Aksaray'ın ilçesi olan Şereflikoçhisar, 1933 yılında Aksaray'ın ilçe yapılması sonucu Ankara'ya bağlanmıştır. Aksaray'a bağlı olduğu dönemde Şereflikoçhisar Cumhuriyet İlköğretim Okulu 1931'de Aksaray Valisi Ziya Günar tarafından yaptırılmıştır. 1989 yılında Sarıyahşi 7 köyü, Ağaçören 27 köyü ile ilçe olup, Aksaray iline bağlanmıştır. Ayrıca Evren 9 köyü ile 9 Mayıs 1990 tarihinde ve 3644 sayılı 130 İlçe Kurulması Hakkındaki Kanunla ilçe haline getirilerek Ankara iline bağlanmıştır.
Şereflikoçhisar ilçesi Ankara’ya 145 km uzaklıkta ve güneyden en son ilçedir. Konya, Kırşehir, Aksaray illeriyle komşudur. Yüzölçümü 1591 km². Güneyden ova, kuzeyden dalgalı arazi yapısına sahip, denizden yüksekliği 975 m'dir. Çıplak ve kıraç arazisinde hakim iklim, karasal iklimdir. Tuz Gölü ve Hirfanlı Baraj Gölünün arasında yer alan önemli akarsu yoktur. Sadece Peçenek Çayı zikredilebilir.
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1965[3] | 69.201 | 11.683 | 57.518 |
1970[4] | 75.675 | 16.982 | 58.693 |
1975[5] | 82.207 | 20.523 | 61.684 |
1980[6] | 79.330 | 21.944 | 57.386 |
1985[7] | 87.893 | 27.090 | 60.803 |
1990[8] | 60.701 | 37.534 | 23.167 |
2000[9] | 59.128 | 42.083 | 17.045 |
2007[10] | 34.808 | 27.048 | 7.760 |
2008[11] | 35.353 | 27.602 | 7.751 |
2009[12] | 35.978 | 28.928 | 7.050 |
2010[13] | 35.989 | 29.091 | 6.898 |
2011[14] | 36.071 | 29.195 | 6.876 |
2012[15] | 35.042 | 28.453 | 6.589 |
2013[16] | 34.577 | 34.577 | veri yok |
2014[17] | 33.946 | 33.946 | veri yok |
2015[18] | 33.729 | 33.729 | veri yok |
2016[18] | 33.420 | 33.420 | veri yok |
2017[18] | 33.599 | 33.599 | veri yok |
2018[18] | 34.202 | 34.202 | veri yok |
2019[18] | 33.821 | 33.821 | veri yok |
2020[18] | 33.310 | 33.310 | veri yok |
Not 1: 1990 yılında Evren, Ağaçören ve Sarıyahşi ilçelerinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
Not 2: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Yıl | Ad | Parti |
---|---|---|
1984 | Osman Yıldız | DYP |
1989 | Aşir Görgülü | SHP |
1994 | Sezai Şimşek | DYP |
1999 | Nevzat Kılıçarslan | MHP |
2004 | Ramazan Ceylan | AK Parti |
2009 | Hakverdi Altuğ | |
2014 | Ferda Polat | |
2019 | Memiş Çelik |
İlçede bir merkez, 4 kasaba belediyesi dışında 43 köy muhtarlığı mevcut olup, bu köylere bağlı 3 mahalle veya yayla vardır. Yakın zamana kadar ilçeye bağlı olan köylerin Aksaray iline bağlanması ile köy sayısı azalmıştır. Sarıyahşi ve Ağaçören ilçeden ayrılan ve daha sonra Aksaray'ın ilçeleri, Evren ise Ankara'nın ilçesi haline gelen köylerindendir.
![]() | Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Misafirperver ve yardımsever bir halkı olduğu söylenir. Düğün ve cenazelere katılım çok yüksek olur. İlçe merkezinde çömlek üretimi şu an çok azalsa da hala yapılmaktadır. Testide soğutulmuş su ve ayran ikramı adetlerindendir. Bugün köylerinin boşalması ile metrûk kalan köy odaları mevcuttur. Eskiden köylere gelen tanrı misafirleri özellikle yol üzeri köylerinde en iyi şekilde ağırlanır ve ihtiyaçları giderilirdi. Bu köy odaları kış aylarında köylülerin bir araya geldiği sosyal bir merkez ve eğitim yuvasıydı. Şu an için unutulan ama yakın zamanda oynanan yöreye has küçük baş hayvanın ayak kemiğinin bir parçasıyla oynan Aşık oyunu, çelik oyunu gibi oyunlar çocuklar tarafından oynanırdı. Tuz Gölünün kıyısında olması sebebiyle metal teller bükülerek göle bırakılır, birkaç gün bekletilerek tuz kristallerinin metale yapışmasıyla oluşan süs eşyaları yapılır.
Koçhisar'da özel tahinli ramazan pideleri vardır. Her aile ramazan'da iftar davetleri verir. Zenginler fakir halka gıda yardımında bulunur. Kış aylarında arabaşı denilen bir toplu ziyafet vardır. Acılı, özel hindi, tavuk gibi kanatlı hayvan etinden çorba, bir de çok özel olarak yapılan hamuru vardır. Önce hamur kaşıkla alınır, çorba ile çiğnenmeden içilir. Saya gezileri, kış yarılandığında mahalle veya köyün yeni delikanlıları çeşitli kıyafet değişiklikleri ile ev ev gezer, taklitler yaparak eski dönemlerde ziyaret için gerekli gıdaları, şimdilerde ise gönlünden geçen paraları alırlar. Aziz Mahmud Hüdayi gibi Anadolu'yu aydınlatan ilim irfan sahibi büyükler yetiştirmiştir.
![]() |
Wikimedia Commons'ta Şereflikoçhisar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |