Registan, Orta Asya Türk mimarlığının nadir örneklerindən biridir. XV. asırda Emir Timurlenk'in torunu Uluğ Bey tarafından kurulan, üzeri muhteşem karolarla bezenmiş kapılara sahip Üç ayrı medresenin bir arada bulunduğu, Semerkant'ın merkezindeki bir meydandır.[1]
Rēgistan (Farsça: ریگستان) adı Farsça'da "Kumluk" ya da "Çöl" anlamına gelmektedir.
Registan meydanı (Kum ülkesi) Semerkant'ın merkezi konumunda idi. Meydan Üç medreseden ibarettir:[2] Uluğ Bey Medresesi (15. yüzyıl), Şir-Dor Medresesi (17. yüzyıl) ve Tilla-Karı Medresesi (17. yüzyıl).
Registan Meydanı yenileme çalışmalarına ancak kubbelerin kuvvetlendirilmesinden sonra başlanılabilmiştir. Sadece Tilla-Karı Camii'nde 120.000 metre küp toprak temizlenmiş ve dışarıya atılmıştır. Tarihte meydana gelen depremler neticesinde bir hayli zayıflayan tuğlalar çimento ile güçlendirilmiş ve Registan Meydanı günümüzde olası bir depreme karşı daha dayanıklı bir hale getirilmiştir.[3]
Semerkant'ın Registan Meydanı Üç büyük tarihi medresenin bulunduğu mahallenin adıdır.
Emir Timurlenk'in torunu Uluğ Bey tarafından 1417-1420 yılları arasında inşa ettirilmiştir.[4].
Uluğ Bey Medresesi'nden bir piştak..
Uluğ Bey Medresesi'nin yatay piştakları.
Uluğ Bey Medresesi'nin ön cephesi.
Uluğ Bey Medresesi'nin ön cephesindeki süslemeli kirişler.
Uluğ Bey Medresesi'nin ön cephesinden süslemeler.
Uluğ Bey Medresesi'nin iç avlusu.
Uluğ Bey Medresesi'nin iç ayrıntıları.
Uluğ Bey Medresesi'nde ufak bir dershane.
Uluğ Bey Medresesi'nin duvarlarındaki İslam hat sanatı örnekleri.
Uluğ Bey Medresesi'nin ön cephesi.
Uluğ Bey Medresesi'nin tam karşısında yer alan medresedir. 1619-1635 yıllarında inşa edilmiştir.[5].
Şir-Dor Medresesi'nin kubbesi.
Uluğ Bey Medresesi ile Şir-Dor Medresesi arasında konuçlandırılmış olan Tilla-Karı Medresesi 1647-1659 yılları arasında inşa edilmiştir.[6].
Tilla-Karı Medresesi'nin mihrabı.
Tilla-Karı Medresesi Camii'nin tavanı.
Tilla-Karı Medresesi'nin mihrabındaki süslemelerin ayrıntıları.
Tilla-Karı Medresesi'nin mihrabı.
Tilla-Karı Medresesi'nin Minberi.
Wikimedia Commons'ta Registan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |