Maydanozgiller
| Maydanozgiller | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
Bilimsel sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tip cins | |||||||||||||
| Apium | |||||||||||||
| Altfamilyalar | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||
| Umbelliferae | |||||||||||||
Maydanozgiller (Apiaceae ya da Umbelliferae, her ikisi de ICBN tarafından kabul edilmektedir), çoğu 2 yıllık tek veya çok yıllık, otsu, nadiren çalımsı olan aromatik kokulu bitkileri kapsayan bir çiçekli bitkiler familyası.
Morfolojik özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Büyük bir familya olup, yaklaşık 300 civarında cins ve 3,000'den fazla tür içerir. Bitkilerin gövdeleri, özellikle kuruyunca içleri boşalır. Yapraklar almaşık dizilişlidir. Çoğu cinste tabanda toplanmışlardır. Çiçek kurulu genellikle basit veya bileşik şemsiye durumundadır. Çiçeklerinin şemsiye gibi görünmesinden dolayı eskiden "şemsiye taşıyanlar" anlamına Umbelliferae adı kullanılıyordu.
Familya üyeleri genellikle kuzey yarım kürede yaygındır. Uçucu yağ ve reçine elde edilen maydanozgiller, Türkiye'de zengin bir tür sayısına sahiptir.
Taksonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Altfamilyası tanımlanmamışlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Adenosciadium H. Wolff
- Aframmi C. Norman
- Afrosison H. Wolff
- Agasyllis Spreng.
- Angoseseli Chiov.
- Apodicarpum Makino
- Asciadium Griseb.
- Austropeucedanum Mathias & Constance
- Bonannia Guss.
- Brachyscias J. M. Hart & Henwood
- Caropsis (Rouy & E. G. Camus) Rauschert
- Cephalopodum Korovin
- Chaetosciadium Boiss.
- Dactylaea Fedde ex H. Wolff
- Dethawia Endl.
- Elaeoselinum W. D. J. Koch ex DC.
- Ergocarpon C. C. Towns.
- Eriosynaphe DC.
- Erythroselinum Chiov.
- Froriepia K. Koch
- Glia Sond.
- Grafia Rchb.
- Guillonea Coss.
- Gymnosciadium Hochst.
- Haplosciadium Hochst.
- Homalosciadium Domin
- Horstrissea Greuter et al.
- Karnataka P. K. Mukh. & Constance
- Klotzschia Cham.
- Korovinia Nevski & Vved.
- Kundmannia Scop.
- Kuramosciadium Pimenov et al.
- Ladyginia Lipsky
- Margotia Boiss.
- Mastigosciadium Rech. f. & Kuber
- Microsciadium Boiss.
- Neoplatytaenia Geld.
- Neosciadium Domin
- Oliveria Vent.
- Ormosciadium Boiss.
- Palimbia Besser ex DC.
- Paraselinum H. Wolff
- Pastinacopsis Golosk.
- Pedinopetalum Urb. & H. Wolff
- Physotrichia Hiern
- Pinacantha Gilli
- Pinda P. K. Mukh. & Constance
- Polyzygus Dalzell
- Portenschlagiella Tutin
- Pseudoselinum C. Norman
- Pterygopleurum Kitag.
- Ptychotis W. D. J. Koch
- Registaniella Rech. f.
- Rhopalosciadium Rech. f.
- Rouya Coincy
- Rutheopsis A. Hansen & G. Kunkel
- Sclerochorton Boiss.
- Sclerotiaria Korovin
- Scrithacola Alava
- Sphenocarpus Korovin
- Spuriodaucus C. Norman
- Stenotaenia Boiss.
- Stewartiella Nasir
- Thamnosciadium Hartvig
- Trachysciadium Eckl. & Zeyh.
- Trachyspermum Link
- Transcaucasia M. Hiroe
- Tricholaser Gilli
- Uldinia J. M. Black
- Xatardia Meisn. & Zeyh.
Altfamilya Apioideae[değiştir | kaynağı değiştir]
The NCBI Taxonomy Browser, Saniculeae ve Steganotaenieae oymaklarını Saniculoideae altfamilyasında listelemektedir.[1]
- Not assigned to a tribe
- Acronema Falc. ex Edgew.
- Alococarpum Riedl & Kuber
- Arcuatopterus M.L.Sheh & R.H.Shan
- Azilia Hedge & Lamond
- Bilacunaria Pimenov & V.N.Tikhom
- Cachrys L.
- Cenolophium W.D.J.Koch
- Conioselinum Hoffm.
- Conium L.
- Crenosciadium Boiss. & Heldr.
- Diplolophium Turcz.
- Diplotaenia Boiss.
- Ferulago W.D.J.Koch
- Halosciastrum Koidz.
- Hansenia Turcz.
- Haplosphaera Hand.-Mazz.
- Harrysmithia H.Wolff
- Heptaptera Margot & Reut.
- Keraymonia Farille
- Krubera Hoffm.
- Levisticum Hill
- Ligusticopsis Leute
- Ligusticum L.
- Lithosciadium Turcz.
- Lomatocarpa Pimenov
- Macrosciadium V.N.Tikhom. & Lavrova
- Magydaris W.D.J.Koch ex DC.
- Meeboldia H.Wolff
- Meum Mill.
- Mutellina Wolf
- Neocryptodiscus Hedge & Lamond
- Opopanax W.D.J.Koch
- Pachypleurum Ledeb.
- Paraligusticum V.N.Tikhom.
- Paulita Soják
- Petroedmondia Tamamsch.
- Physospermopsis H.Wolff
- Pleurospermopsis C.Norman
- Prangos Lindl.
- Pternopetalum Franch.
- Seselopsis Schischk.
- Silaum Mill.
- Sinocarum H.Wolff ex R.H.Shan & F.T.Pu
- Sinodielsia H.Wolff
- Sinolimprichtia H.Wolff
- Smyrniopsis Boiss.
- Stefanoffia H.Wolff
- Tilingia Regel
- Tongoloa H.Wolff
- Trochiscanthes W.D.J.Koch
- Oymak Aciphylleae
- Aciphylla Forst
- Anisotome Hook
- Gingidia Dawson
- Lignocarpa Dawson
- Scandia Dawson
- Oymak Annesorhizeae
- Annesorhiza Cham. & Schltdl.
- Astydamia DC.
- Chamarea Eckl. & Zeyh.
- Ezosciadium B.L.Burtt
- Itasina Raf.
- Molopospermum W.D.J.Koch
- Oymak Apieae
- Ammi L.
- Anethum L.
- Apium L.
- Billburttia Magee & B.-E.van Wyk
- Deverra DC.
- Foeniculum Mill.
- Naufraga Constance & Cannon
- Petroselinum Hill
- Pseudoridolfia Reduron et al.
- Ridolfia Moris
- Sclerosciadium W.D.J.Koch ex DC.
- Stoibrax Raf.
- Oymak Bupleureae
- Bupleurum L.
- Hohenackeria Fisch. & C.A.Mey.
- Oymak Careae
- Aegokeras Raf.
- Aegopodium L.
- Carum L.
- Chamaele Miq.
- Chamaesciadium C.A.Mey.
- Falcaria Fabr.
- Fuernrohria K.Koch
- Gongylosciadium Rech.f.
- Grammosciadium DC.
- Hladnikia Rchb.
- Rhabdosciadium Boiss.
- Selinopsis Coss. & Durieu ex Batt. & Trab.
- Oymak Chamaesieae
- Chamaesium H.Wolff
- Oymak Choritaenieae
- Choritaenia Benth.
- Oymak Coriandreae
- Bifora Hoffm.
- Coriandrum L.
- Oymak Echinophoreae
- Anisosciadium DC.
- Dicyclophora Boiss.
- Echinophora L.
- Mediasia Pimenov
- Nirarathamnos Balf.f.
- Pycnocycla Lindl.
- Rughidia M.F.Watson & E.L.Barclay, nom. inval.
- Oymak Erigenieae
- Erigenia Nutt.
- Oymak Heteromorpheae
- Andriana B.-E.van Wyk
- Anginon Raf.
- Anisopoda Baker
- Cannaboides B.-E.van Wyk
- Dracosciadium Hilliard & B.L.Burtt
- Heteromorpha Cham. & Schltdl.
- Oreofraga M.F.Watson & E.L.Barclay, nom. inval.
- Polemannia Eckl. & Zeyh.
- Pseudocannaboides B.-E.van Wyk
- Pseudocarum C. Norman
- Tana B.-E.van Wyk
- Oymak Komarovieae
- Calyptrosciadium Rech.f. & Kuber
- Changium H.Wolff
- Chuanminshen M.L.Sheh & R.H.Shan
- Cyclorhiza M.L.Sheh & R.H.Shan
- Komarovia Korovin
- Parasilaus Leute
- Sphaerosciadium Pimenov & Kljuykov
- Oymak Lichtensteinieae
- Lichtensteinia Cham. & Schltdl.
- Oymak Marlothielleae
- Marlothiella H.Wolff
- Oymak Oenantheae
- Atrema DC.
- Berula W.D.J.Koch
- Cicuta L.
- Cryptotaenia DC.
- Cynosciadium DC.
- Daucosma Engelm. & A.Gray
- Harperella Rose
- Helosciadium W. D. J. Koch
- Lilaeopsis Greene
- Limnosciadium Mathias & Constance
- Neogoezia Hemsl.
- Oenanthe L.
- Oxypolis Raf.
- Perideridia Rchb.
- Ptilimnium Raf.
- Sium L.
- Tiedemannia DC.
- Trepocarpus Nutt. ex DC.
- Oymak Phlyctidocarpeae
- Phlyctidocarpa Cannon & W.L.Theob.
- Oymak Pimpinelleae
- Aphanopleura Boiss.
- Arafoe Pimenov & Lavrova
- Bubon L.
- Demavendia Pimenov
- Frommia H.Wolff
- Haussknechtia Boiss.
- Nothosmyrnium Miq.
- Opsicarpium Mozaff.
- Phellolophium Baker
- Pimpinella L.
- Psammogeton Edgew.
- Spuriopimpinella (H.Boissieu) Kitag.
- Zeravschania Korovin
- Oymak Pleurospermeae
- Aulacospermum Ledeb.
- Eleutherospermum K.Koch
- Eremodaucus Bunge
- Hymenidium Lindl.
- Hymenolaena DC.
- Kamelinia F.O.Khass. & I.I.Malzev
- Korshinskia Lipsky
- Physospermum Cusson
- Pleurospermum Hoffm.
- Pseudotrachydium Kljuykov & Pimenov
- Pterocyclus Klotzsch
- Trachydium Lindl.
- Oymak Pyramidoptereae
- Ammoides Adans.
- Astomaea Rchb.
- Bunium L.
- Crithmum L.
- Cyclospermum Lag.
- Elaeosticta Fenzl
- Galagania Lipsky
- Gongylotaxis Pimenov & Kljuykov
- Hellenocarum H. Wolff
- Hyalolaena Bunge
- Indoschulzia Pimenov & Kljuykov
- Kosopoljanskia Korovin
- Lagoecia L.
- Lipskya (Koso-Pol.) Nevski
- Mogoltavia Korovin
- Muretia Boiss.
- Notiosciadium Speg.
- Oedibasis Koso-Pol.
- Oreoschimperella Rauschert
- Ormopterum Schischk.
- Postiella Kljuykov
- Pyramidoptera Boiss.
- Scaligeria DC.
- Schrenkia Fisch. & C.A.Mey.
- Schtschurowskia Regel & Schmalh.
- Schulzia Spreng.
- Sison L.
- Tamamschjanella Pimenov & Kljuykov
- Oymak Saniculeae
- Actinolema Fenzl
- Alepidea F. Delaroche
- Arctopus L.
- Astrantia L.
- Eryngium L.
- Hacquetia Neck. ex DC.
- Petagnaea Caruel
- Sanicula L.
- Oymak Scandiceae
- Artedia L.
- Glaucosciadium B.L.Burtt & P.H.Davis
- Oymak Scandiceae altoymak Daucinae
- Agrocharis Hochst.
- Ammodaucus Coss. & Durieu
- Cuminum L.
- Daucus L.
- Laser Borkh. ex G.Gaertn. et al.
- Laserpitium L.
- Melanoselinum Hoffm.
- Monizia Lowe
- Orlaya Hoffm.
- Pachyctenium Maire & Pamp.
- Polylophium Boiss.
- Pseudorlaya Murb.
- Thapsia L.
- Tornabenea Parl.
- Oymak Scandiceae altoymak Ferulinae
- Autumnalia Pimenov
- Dorema D.Don
- Fergania Pimenov
- Ferula L.
- Kafirnigania Kamelin & Kinzik.
- Oymak Scandiceae altoymak Scandicinae
- Anthriscus Pers.
- Athamanta L.
- Chaerophyllopsis H.Boissieu
- Chaerophyllum L.
- Conopodium W.D.J.Koch
- Geocaryum Coss.
- Kozlovia Lipsky
- Myrrhis Mill.
- Osmorhiza Raf.
- Scandix L.
- Sphallerocarpus Besser ex DC.
- Todaroa Parl.
- Oymak Scandiceae altoymak Torilidinae
- Astrodaucus Drude
- Caucalis L.
- Glochidotheca Fenzl
- Lisaea Boiss.
- Szovitsia Fisch. & C.A.Mey.
- Torilis Adans.
- Turgenia Hoffm.
- Yabea Koso-Pol.
- Oymak Selineae
- Aethusa L.
- Aletes J.M.Coult. & Rose
- Ammoselinum Torr. & A.Gray
- Angelica L.
- Apiastrum Nutt. ex Torr. & A.Gray
- Arracacia Bancr.
- Carlesia Dunn
- Cervaria Wolf
- Chymsydia Albov
- Cnidiocarpa Pimenov
- Cnidium Cusson
- Coaxana J.M.Coult. & Rose
- Cortia DC.
- Cortiella C. Norman
- Cotopaxia Mathias & Constance
- Coulterophytum B.L.Rob.
- Cyathoselinum Benth.
- Cymopterus Raf.
- Dahliaphyllum Constance & Breedlove
- Dichoropetalum Fenzl
- Dimorphosciadium Pimenov
- Donnellsmithia J.M.Coult. & Rose
- Dystaenia Kitag.
- Enantiophylla J.M.Coult. & Rose
- Endressia J. Gay
- Eriocycla Lindl.
- Eurytaenia Torr. & A.Gray
- Exoacantha Labill.
- Ferulopsis Kitag.
- Glehnia F.Schmidt ex Miq.
- Harbouria J.M.Coult. & Rose
- Imperatoria L.
- Johrenia DC.
- Kadenia Lavrova & V.N.Tikhom.
- Kailashia Pimenov & Kljuykov
- Karatavia Pimenov & Lavrova
- Kedarnatha P.K.Mukh. & Constance
- Kitagawia Pimenov
- Ledebouriella H.Wolff
- Libanotis Haller ex Zinn
- Lomatium Raf.
- Lomatopodium Fisch. & C.A.Mey.
- Magadania Pimenov & Lavrova
- Mathiasella Constance & C.L.Hitchc.
- Musineon Raf.
- Myrrhidendron J.M.Coult. & Rose
- Neonelsonia J.M.Coult. & Rose
- Neoparrya Mathias
- Niphogeton Schltdl.
- Oligocladus Chodat & Wilczek
- Oreocome Edgew.
- Oreonana Jeps.
- Ormosolenia Tausch
- Orogenia S.Watson
- Ottoa Kunth
- Perissocoeleum Mathias & Constance
- Peucedanum L.
- Phlojodicarpus Turcz. ex Ledeb.
- Pilopleura Schischk.
- Podistera S.Watson
- Polytaenia DC.
- Prionosciadium S.Watson
- Rhodosciadium S.Watson
- Rumia Hoffm.
- Sajanella Soják
- Saposhnikovia Schischk.
- Selinum L.
- Seseli L.
- Shoshonea Evert & Constance
- Spermolepis Raf.
- Sphaenolobium Pimenov
- Sphenosciadium A.Gray
- Stenocoelium Ledeb.
- Taenidia (Torr. & A.Gray) Drude
- Tauschia Schltdl.
- Thaspium Nutt.
- Thecocarpus Boiss.
- Tommasinia Bertol.
- Trinia Hoffm.
- Vicatia DC.
- Xanthogalum Avé-Lall.
- Zizia W.D.J.Koch
- Oymak Smyrnieae
- Oymak Steganotaenieae
- Polemanniopsis B.L.Burtt
- Steganotaenia Hochst.
- Oymak Tordylieae
- Afroligusticum C.Norman
- Afrosciadium P.J.D.Winter
- Capnophyllum Gaertn.
- Cymbocarpum DC. ex C.A.Mey.
- Cynorhiza Eckl. & Zeyh.
- Dasispermum Neck. ex Raf.
- Ducrosia Boiss.
- Lefebvrea A.Rich.
- Nanobubon Magee
- Notobubon B.-E.van Wyk
- Scaraboides Magee & B.-E.van Wyk
- Stenosemis E.Mey. ex Sond.
- Oymak Tordylieae altoymak Tordyliinae
- Heracleum L.
- Kandaharia Alava
- Lalldhwojia Farille
- Malabaila Hoffm.
- Mandenovia Alava
- Pastinaca L.
- Semenovia Regel & Herder
- Symphyoloma C. A.Mey.
- Tetrataenium (DC.) Manden.
- Tordyliopsis DC.
- Tordylium L.
- Trigonosciadium Boiss.
- Vanasushava P.K.Mukh. & Constance
- Zosima Hoffm.
Altfamilya Azorelloideae[değiştir | kaynağı değiştir]
- Asteriscium Cham. & Schltdl.
- Azorella Lam.
- Bolax Comm. ex Juss.
- Bowlesia Ruiz & Pav.
- Dichosciadium Domin
- Dickinsia Franch.
- Diplaspis Hook. f.
- Diposis DC.
- Domeykoa Phil.
- Drusa DC.
- Eremocharis Phil.
- Gymnophyton Clos
- Hermas L.
- Homalocarpus Hook. & Arn.
- Huanaca Cav.
- Laretia Gillies & Hook.
- Mulinum Pers.
- Oschatzia Walp.
- Pozoa Lag.
- Schizeilema (Hook. f.) Domin
- Spananthe Jacq.
Altfamilya Mackinlayoideae[değiştir | kaynağı değiştir]
- Actinotus Labill.
- Apiopetalum Baill.
- Centella L.
- Chlaenosciadium C. Norman
- Mackinlaya F. Muell.
- Micropleura Lag.
- Pentapeltis (Endl.) Bunge
- Platysace Bunge
- Schoenolaena Bunge
- Xanthosia Rudge
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Constance, L. (1971). "History of the classification of Umbelliferae (Apiaceae)." in Heywood, V. H. [ed.], The biology and chemistry of the Umbelliferae, 1–11. Academic Press, London.
- Cronquist, A. (1968). The Evolution and Classification of Flowering Plants. Boston: Houghton Mifflin.
- "Don't touch these plants! Six lookalikes you want to avoid". Medium. U.S. Fish & Wildlife Service. 19 Temmuz 2017. 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018.
- French, D. H. (1971). "Ethnobotany of the Umbelliferae." in Heywood, V. H. [ed.], The biology and chemistry of the Umbelliferae, 385–412. Academic Press, London.
- Hegnauer, R. (1971) "Chemical Patterns and Relationships of Umbelliferae." in Heywood, V. H. [ed.], The biology and chemistry of the Umbelliferae, 267–277. Academic Press, London.
- Heywood, V. H. (1971). "Systematic survey of Old World Umbelliferae." in Heywood, V. H. [ed.], The biology and chemistry of the Umbelliferae, 31–41. Academic Press, London.
- Judd, W. S. et al. (1999). Plant Systematics: A Phylogenetic Approach. Sunderland, MA: Sinauer Associates, Inc.
- Plunkett, G. M.; Downie, S. R. (1999). "Major lineages within Apiaceae subfamily Apioideae: a comparison of chloroplast restriction site and DNA sequence data". American Journal of Botany. 86 (7): 1014-1026. doi:10.2307/2656619. JSTOR 2656619. PMID 10406725.
- Plunkett, G. M.; Soltis, D. E.; Soltis, P. S. (1996). "Higher Level Relationships of Apiales (Apiaceae and Araliaceae) Based on Phylogenetic Analysis of rbcL Sequences". Botanical Society of America. 83 (4): 499-515. doi:10.2307/2446219. JSTOR 2446219.
- Plunkett, G. M.; Soltis, D. E.; Soltis, P. S. (1996). "Evolutionary Patterns in Apiaceae: Inferences Based on matK Sequence Data". American Society of Plant Taxonomists. 21 (4): 477-495. doi:10.2307/2419610. JSTOR 2419610.
- Nieto Feliner, Gonzalo; Jury, Stephen Leonard & Herrero Nieto, Alberto (eds.) Flora iberica. Plantas vasculares de la Península Ibérica e Islas Baleares. Vol. X. "Araliaceae-Umbelliferae" (2003) Madrid: Real Jardín Botánico, CSIC (in Spanish).
- Scavo, Tom (11 Ağustos 2011). "Wild Parsnip and Friends in Vermont". Green Mountain Club. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Umbelliferae at The Families of Flowering Plants (DELTA)
- Apiaceae at Discover Life
- Umbellifer Resource Centre at the Royal Botanic Garden Edinburgh
- Umbellifer Information Server at Moscow State University
Wikimedia Commons'ta Maydanozgiller ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Maydanozgiller ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
