Mari El Cumhuriyeti
Марий Эл Республика | |||||
| |||||
Milli Marş: Mari El Cumhuriyeti Millî Marşı | |||||
Konum | |||||
Mari El | |||||
Yönetim | |||||
Ülke: | Rusya | ||||
Federal Bölge: | Volga | ||||
Ekonomik Bölge: | Volga | ||||
Başkent: | Yoşkar-Ola | ||||
Cumhurbaşkanı: | Leonid Markelov | ||||
Genel bilgiler | |||||
Yüzölçüm: | 23.200 km² (8.958 sq mi) | ||||
Nüfus: | 727.979 | ||||
- Yoğunluk: | 31 /km² (81 /sq mi) | ||||
Diğer bilgiler | |||||
Dili: | Rusça, Marice | ||||
Kuruluş tarihi: | 1993 | ||||
Kodu: | 90 |
Mari El Cumhuriyeti (Ova Marice: Марий Эл Республик, Rusça: Республика Марий Эл), Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyettir.
Ülke, Doğu Avrupa Ovası üzerinde, İdil Nehri etrafında Rusya Federasyon'u içinde bulunur. Bataklık halinde olan Mari Çöküntüsü ülkenin batısında yer alır. Topraklarının %57'si ormanlarla kaplıdır.
Mari El Moskova Zaman Dilimindedir. (MSK/MSD). UTC'e göre saat farkı +0300 (MSK)/+0400 (MSD).
Mari El Cumhuriyeti'nde 476 akarsu bulunur. Bu akarsular genelde kasım-nisan ayları arasında donar.
Mari El'de 200 tane göl bulunur.
Mari El, doğal kaynaklardan yoksun bir ülkedir. Ülkede bataklık kömürü, maden suları ve kireçtaşı kaynakları bulunur.
Ülke ılıman iklim kuşağı üzerinde bulunur. Yazları sıcak, kışları ise soğuk ve karlı geçer.
Bu alt başlığın ana maddesi: Mari El İdari Yapılanması
Eski adı Çirmiş (Çeremis, Çemeris) olan etnik Mari (Çirmiş) halkı, Fin Ural dil ailesinin bir üyesi olan Mari dili'ni konuşur. Mari (Çirmiş) dili, ülkede iki ayrı lehçe halinde konuşulur, bunlar Rusça ile birlikte ülkenin resmi dili olan Ova Maricesi ve Dağ Maricesidir.
1917'deki Sovyet Devrimi ardından Mari El Cumhuriyeti, eski topraklarının büyük bir bölümünü kaybetmiştir. Bugün Çirmiş halkının %48,3'ü Mari El dışında, %4,1'i ise Rusya dışında yaşamaktadır.
Cumhuriyetin %47,5'i etnik Ruslardan ve %42,9'u Marilerden oluşur. Ülkenin %6'sı Tatar ve geri kalan %3,6'sı 50 farklı etnik gruptan oluşur.
Yoşkar-Ola, Voljsk şehirlerinde, Yoşkar-Ola'nın dolayında cumhuriyetin batısında Ruslar çoğunluğu oluşturur. Köy yerlerinde Mariler çoğunluğu teşkil ederler. Dağlı Mari rayonu (Kırık-Mari ilçesi) esas etnik yapısını dağlı (kırık[1]) Mariler oluşturur. Zvenigovo rayonunda Çuvaş köyü vardır.
Halk | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2010 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
K. s. | % | K. s. | % | K. s. | % | K. s. | % | K. s. | % | K. s. | % | K. s. | % | K. s. | % | |
Mariler | 247,979 | %51,4 | 273,332 | %47,2 | 279,450 | %43,1 | 299,179 | %43,7 | 306,627 | %43,5 | 324,349 | %43,3 | 312,178 | %42,9 | 290,863 | %43,9 |
Ruslar | 210,016 | %43,6 | 266,951 | %46,1 | 309,514 | %47,8 | 320,825 | %46,9 | 334,561 | %47,5 | 355,973 | %47,5 | 345,513 | %47,5 | 313,947 | %47,4 |
Tatarlar | 20,219 | %4,2 | 27,149 | %4,7 | 38,821 | %6,0 | 40,279 | %5,9 | 40,917 | %5,8 | 43,850 | %5,9 | 43,377 | %6,0 | 38,357 | %5,8 |
Çuvaşlar | 2,184 | %0,5 | 5,504 | %0,9 | 9,065 | %1,4 | 9,032 | %1,3 | 8,087 | %1,1 | 8,993 | %1,2 | 7,418 | %100 | 6,025 | %0,9 |
başka | 1,703 | %0,4 | 6,674 | %1,2 | 10,830 | %1,7 | 15,433 | %2,3 | 14,015 | %2,0 | 16,167 | %2,2 | 19,943 | %2,7 | 13,138 | %2,0 |
Bütün | 482,101 | %100,0 | 579,610 | %100,0 | 647,680 | %100,0 | 684,748 | %100,0 | 704,207 | %100,0 | 749,332 | %100,0 | 728,429 | %100,0 | 696,459 | %100,0 |
ayrıca bakınız: Mari il Tatarları
Tatarlar Yoşkar-Olada, Voljskta, Zvenigovo, Mari Türek ilçesi, Medvedevo, Morki rayonlarında durmaktadırlar. Baranga rayonunda Tatar Türkleri % 47,6 oranını teşkil etmektedirler (1989). Mari El ülkesinde 36 yerleşimde Tatar Türkleri yoğunluk sağlamıştır. 19 Tatarca öğretim veren okul vardır.
Wikimedia Commons'ta Mari El ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |