Maratha İmparatorluğu
Maratha İmparatorluğu मराठा साम्राज्य
Marāṭhā Sāmrājya Maratha İmparatorluğu | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1674-1818 | |||||||||
 Sarı Renk Maratha Konfederasyonuna ait toprakları gösterir | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | Raigad; Pune | ||||||||
| Yaygın diller | Maratça, Sanskrit | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Chattrapathi | |||||||||
• 1674–1680 | Shivaji | ||||||||
• 1681–1689 | Sambhaji | ||||||||
• 1689–1700 | Rajaram Chhatrapati | ||||||||
• 1700–1707 | Tarabai | ||||||||
• 1707–1749 | Chattrapati Shahu | ||||||||
• 1749-1777 | Ramaraja | ||||||||
| Peshwa | |||||||||
• 1674–1689 | Moropant Pingle (ilk) | ||||||||
• 1795–1818 | Baji Rao II (son) | ||||||||
| Yasama organı | Ashta Pradhan | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu | 1674 | ||||||||
• Deccan Savaşları | 1674 | ||||||||
• Üçüncü İngiliz-Maratha Savaşı | 1818 | ||||||||
• Dağılışı | 1818 | ||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||
• Toplam | 2.800.000 km2 (1.100.000 sq mi) | ||||||||
| Nüfus | |||||||||
• Sayılan | 150000000 | ||||||||
| Para birimi | Rupi, Paisa, Mohor, Shivrai, Hon | ||||||||
| |||||||||
| Günümüzdeki durumu |
 Hindistan Pakistan Bangladeş | ||||||||
| Hindistan tarihi |
|---|
 |
Maratha İmparatorluğu ya da Maratha Konfedarasyonu, 1674-1818 yılları arasında varlığını sürdürmüş Hint devletidir. Güney Asya'da yayılmış ve 2.8 milyon km²'lik bir alana hükmetmişlerdir.[1]
Marathalar Batı Deccan (günümüzdeki konumu Maharaştra)'da yaşayan köylü ve çiftçilerden oluşan savaşçı bir Hindu toplumuydu. Maratha kültüründe toplum kastlara ayrılmıştır. Kastlar, toplumun büyük çoğunluğunu oluşturan çiftçi ve işçiler, toprak sahipleri, asker ve yöneticiler olarak sıralanmıştır.[2]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Marathalar, Shivaji'nin önderliğinde 17. yüzyılda Adilşah Devleti ve Babür İmparatorluğu ile savaşlar yapmışlar ve Deccan Yaylası'nın büyük çoğunluğuna hakim olmuşlardır. Babür Şahı I. Alemgir Şah zamanında Maratha-Babür Savaşları yaşanmış ve bu savaşlar Marathaların Hint Yarımadası'nın büyük bir bölümüne hükmetmesini sağlamıştır.
Shahu döneminde imparatorluk genişlemesini generaller ve onlara itaat eden Dhangar, Kunbi gibi etnik gruplarca devam etmiştir.[3] Shahu, Shivaji'nin torunu ve generallerinden biriydi. Sultan Alemgir'in ölümü üzerine Babür İmparatoru Shahu'yu serbest bırakmıştı. Ülkesine dönen Shahu halası Tarabai ile girdiği mücadeleyi kazanıp tahta çıkmıştır. Shivaji, Balaji Vishwanath'ı Peshwa rütbesine yükseltir. Peshwa, modern başbakan görevindeki imparator tarafından yetkilendirilmiş imparatorluktaki en güçlü ikinci adamdır. (Türk Devletlerinde bulunan Sadrazam makamıyla benzerlik gösterir.) Peshwa sisteminde yönetime gelecek kişi soy yoluyla belli olur.
Babür Şahı I. Alemdar'ın ölümüyle, imparatorluk Peshwaların liderliğinde muazzam ölçüde genişlemiştir. İmparatorluk en parlak döneminde güneyde Tamil Nadu'ya, kuzeyde Peşaver (günümüzdeki konumu Hayber-Pahtunhva)'e, doğuda ise Bengal ve Andaman Adaları'na kadar genişlemiştir.[4][5] Ü 1761 yılında Peshwa Baji Rao'nun yiğeni Sadashivrao Bhau'nun komutasındaki ordu Dürrani Şahı Ahmed Şah tarafından Üçüncü Panipat Muharebesi'nde yenilgiye uğratılmıştır. Bu yenilgi Kuzey Batı Hindistan'a doğru olan ilerlemenin durmasına neden olmuştur. Sınırların fazla genişlemesi üzerine ülkeyi yarı-özerk yönetimlere bölmüşlerdir. 1775 yılında Maharaştra eyaletine bağlı Pune şehrinde çıkan olaylara Doğu Hindistan Şirketi'nin müdahalesi EIC (East India Company) arasında Birinci İngiliz-Maratha Savaşı'na yol açmıştır. Marathalar uzun süre Hindistan'daki mutlak güç durumundaydı ta ki İkinci ve Üçüncü İngiliz-Maratha Savaşları'nı kaybedene kadar (1805-1817). Savaşların sonucunda Hindistan'ın büyük bir kısmı İngiliz Doğu Hindistan Şirketi'nin yönetimine geçmiştir. İmparatorluk topraklarının kıyı kesimleri Maratha Deniz Komutanı Kanhoji Angre tarafından başarıyla korunmuştur.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ India global.britannica.com
- ^ Maratha global.britannica.com
- ^ The Indian Princes and their States books.google.co.uk
- ^ Advanced Study in the History of Modern India 1707-1813 books.google.com.tr
- ^ Ancient and Modern India books.google.com.tr