Kırşehir (il)
| Kırşehir | |
|---|---|
 | |
 İlin Türkiye'deki konumu | |
| Ülke | Türkiye |
| İdare | |
| • Vali | İbrahim Akın |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 6,584 km² (2.542 mil²) |
| Rakım | 985 m (3.231 ft) |
| Nüfus | |
| • Toplam | 222.707 |
| • Kır | 54.685 |
| • Şehir | 168022 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 386 |
| İl plaka kodu | 40 |
|
Resmî site Kırşehir Valiliği | |
Kırşehir, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesinde yer alan bir ildir.
1867 yılında bucak, 1869 yılında ilçe, 1870 yılında sancak olmuş, Avanos, Keskin ve Mecidiye (Çiçekdağı) ilçeleri Kırşehir'e bağlanmıştır. 1921 yılında bağımsız mutasarrıflık, 1924 yılında il olan Kırşehir'e Avanos, Çiçekdağı, Hacıbektaş, Mucur ilçeleri bağlanmıştır. 1944 yılında ilçe olan Kaman, Kırşehir'e bağlanmıştır.
20 Temmuz 1954 tarihinde Osman Bölükbaşı'yı tekrar milletvekili seçtiği için Kırşehir ilçe yapıldı (Adnan Menderes konuyla ilgili Meclis'te 'Türkiye’nin hiçbir vilayetinde yüzde 3’ten fazla oy almayan bir partiye mensup milletvekilini iki seçimde de seçen Kırşehir’in, bir içtimai ve siyasi bünye itibarıyla anormallik göstermekte olduğunu inkâr etmek mümkün değildir; evet, biz açık konuşuruz’ şeklinde konuşmuş ve Osman Bölükbaşı da cevaben; "Vilayeti kaldırdınız, bizi de kaldırın da zulmünüz tamam olsun" demiştir). Nevşehir il, Kırşehir de Nevşehir iline bağlı bir ilçe haline getirilmiş; Çiçekdağı ilçesi Yozgat'a, Kaman Ankara'ya, Hacıbektaş, Mucur ve Avanos da Nevşehir'e bağlanmıştır.
Kırşehir, 1 Temmuz 1957'de Adnan Menderes hükûmeti tarafından tekrar il hâline getirilmiş ve Yozgat'ın Çiçekdağı, Ankara'nın Kaman ve Nevşehir'in Mucur ilçeleri tekrar dâhil edilmiştir.
2021 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 İlçe, 10 belediye, bu belediyelerde 68 mahalle ve ayrıca 252 köy vardır.[2]
Kırşehir adı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kırşehir tarihi, Hititler dönemi ile anılmaya başlar. Fakat, ilin adının o zaman ne olduğu henüz bilinmemektedir. İlin bir ara Aquae Saravenas (Akova - Saravena) adıyla (M.Ö. 2. yy.) bilindiği anlaşılmıştır. Önceleri Makissos (Macissus) adıyla anılan kent, İmparator I. Justinianus devrinde (527-568) yeniden kurulmuş ve Jüstinianopolis diye anılmaya başlamıştır.
Uçsuz bucaksız kırın ortasında yükselen bu kente Türkler "Kır şehri" adını vermişlerdir. Kır şehri zamanla halk dilinde "Kırşehir" oldu. Bu gün bile bazı köylerinde yaşayan halk, burasını Kır şehri diye anar. Kırşehir ismi Türkçedir.
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Kırşehir'de NAO ve AO indeks pozitif değer aldığında kışlar nispeten ılık ve ağırlıklı yağmurlu, AO ve NAO negatif seyrettiğinde kışları soğuk ve az yağışlı olmak ile birlikte yağışlar çoğunlukla kar şeklinde düşer.[3] Yazları ise sıcak ve genellikle kurak geçen karasal iklim görülür. Son yıllarda, yaz yağışlarında artışlar görülse de, Thorntwait'in iklim tasnifine göre, Kırşehir yarı kurak iklim özelliğine sahiptir. İldeki yıllık sıcaklık ortalaması 11.3 °C, yıllık ortalama yağış miktarı ise 415,9 kg/m²'dir.
Sıcaklık[değiştir | kaynağı değiştir]
İldeki dağlık ve ovalık alanlar arasında yıllık ortalama sıcaklık farkı çok fazla değildir. İlçeler arasındaki sıcaklık farkı 1 °C-1.5 °C civarındadır. Merkez ilçede yıllık ortalama sıcaklık 11,3 °C iken, Kaman'da 10.2 °C, Çiçekdağı'nda 11,7 °C, Mucur'da da 11.7 °C, Akçakent'te 9.6 °C, Akpınar'da ise 9.9 °C'dir. Kırşehir'in çevre illerle olan sıcaklık farkı yine 1 °C-1.5 °C dolayındadır. Ankara'da 11,8 °C, Kırıkkale'de 12.5 °C Nevşehir'de 10,5 °C, Yozgat'ta 9,0 °C'dir.
Yağış[değiştir | kaynağı değiştir]
| Ay | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| kg/m2 | 39.6
|
31.2
|
35.6
|
50.2
|
44.8
|
31.1
|
6.6
|
5.2
|
13.8
|
32
|
43.6
|
45.8
|
İlçeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[4][5]
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Kırşehir Valisi, 1970-Osmancık doğumlu İbrahim Akın’dır. 21 Mayıs 2018 tarihinde İçişleri Bakanlığı Mülkiye Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı iken atanmıştır.[6]
Kırşehir Belediye Başkanı, 1960-Kırşehir doğumlu Selahattin Ekicioğlu (CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %44,79 oy oranıyla seçilmiştir.[7]
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Kırşehir İl Genel Meclisi üye sayısı, 10 AK PARTİ, 4 CHP ve 5 MHP olmak üzere 19’dur.[8] Kırşehir Belediye meclisi ise 16 CHP, 11 AK PARTİ ve 4 MHP olmak üzere 31 üyeden oluşur.[9]
2018 Genel seçimleri sonucu, Kırşehir'i temsilen TBMM'e AKP'den 1 milletvekili (Mustafa Kendirli), CHP'den 1 milletvekili (Metin İlhan) seçilmiştir.[10]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2021 verileri)[2]
Kırşehir ili nüfusu: 243.042'dir. Bu nüfusun % 82,7'si şehirlerde yaşamaktadır (2020 sonu). İlin yüzölçümü 6.584 km2'dir. İlde km2'ye 37 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkezde 92’dir.) İlde yıllık nüfus artışı % 0,04 (104 kişi) olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: merkez (% 0,84)- Akçakent (% -4,81)
04 Şubat 2021 TÜİK verilerine göre 7 İlçe, 10 belediye, bu belediyelerde 68 mahalle, ayrıca 252 köy bulunmaktadır.
| 2020 yılı sonunda Kırşehir ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | |||||||||||
| İlçe | Nüfus
2019 |
Nüfus
2020 |
Nüfus
Artışı % |
Belediye
Sayısı |
Mahalle
Sayısı |
Köy
Sayısı |
Köy
Nüfusu |
Şehir
nüfusu |
Şehirde
oturan % |
Alanı
km2[11] |
km2'ye
düşen kişi |
| Akçakent | 3.889 | 3.702 | -4,81 | 1 | 4 | 20 | 2.888 | 814 | 21,99 | 370 | 10 |
| Akpınar | 7.465 | 7.390 | -1,00 | 1 | 6 | 26 | 4.443 | 2.947 | 39,88 | 582 | 13 |
| Boztepe | 5.464 | 5.410 | -0,99 | 1 | 3 | 14 | 2.639 | 2.771 | 51,22 | 747 | 7 |
| Çiçekdağı | 14.186 | 13.921 | -1,87 | 2 | 12 | 45 | 5.216 | 8.705 | 62,53 | 891 | 16 |
| Kaman | 35.763 | 35.246 | -1,45 | 2 | 15 | 50 | 12.034 | 23.212 | 65,86 | 1.284 | 27 |
| Merkez | 157.635 | 158.954 | 0,84 | 2 | 21 | 53 | 9.521 | 149.433 | 94,01 | 1.719 | 92 |
| Mucur | 18.536 | 18.419 | -0,63 | 1 | 7 | 44 | 5.321 | 13.098 | 71,11 | 992 | 19 |
| Kırşehir | 242.938 | 243.042 | 0,04 | 10 | 68 | 252 | 42.062 | 200.980 | 82,69 | 6.584 | 37 |
İlin yıllara göre nüfusları[değiştir | kaynağı değiştir]
| Kırşehir il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
| 1965[12] | 196.836 | 60 | %21 42.000 154.836 %79 | |
| 1970[13] | 214.932 | 60 | %9 |
%25 54.669 160.263 %75 |
| 1975[14] | 232.853 | 63 | %8 |
%30 70.532 162.321 %70 |
| 1980[15] | 240.497 | 65 | %3 |
%35 83.965 156.532 %65 |
| 1985[16] | 260.156 | 65 | %8 |
%40 103.483 156.673 %60 |
| 1990[17] | 256.862 | 63 | -%1 |
%49 126.406 130.456 %51 |
| 2000[18] | 253.239 | 67 | -%1 |
%58 147.412 105.827 %42 |
| 2007[19] | 223.170 | 67 | -%12 |
%66 147.073 76.097 %34 |
| 2008[20] | 222.735 | 67 | -%0 |
%67 149.382 73.353 %33 |
| 2009[21] | 223.102 | 67 | %0 |
%69 154.205 68.897 %31 |
| 2010[22] | 221.876 | 70 | -%1 |
%71 156.731 65.145 %29 |
| 2011[23] | 221.015 | 67 | -%0 |
%72 158.179 62.836 %28 |
| 2012[24] | 221.209 | 68 | %0 |
%73 161.978 59.231 %27 |
| 2013[25] | 223.498 | 68 | %1 |
%74 165.717 57.781 %26 |
| 2014[26] | 222.707 | 70 | -%0 |
%75 168.022 54.685 %25 |
| 2015[27] | 225.562 | 69 | %1 |
%77 173.222 52.340 %23 |
Konum[değiştir | kaynağı değiştir]
| Konum Bilgileri | |||||
| İlçe | Kuruluş Yılı[28] | Alanı km² | Rakım mt. | Merkeze km[29] | Ulaşan Yollar[29] |
| Kırşehir Merkez | 1.719 | 991 |  -08, 40-03, 40-75,  -04
| ||
| Akçakent | 1990 | 370 | 1.410 | 65 |  -06=>40-01-02
|
| Akpınar | 1987 | 582 | 1.163 | 40 |  -09, 40-78
|
| Boztepe | 1990 | 747 | 1.167 | 15 | -08 (Kırşehir)=>40-03
|
| Çiçekdağı | Cumh.önce | 891 | 935 | 66 | -06, 
/ |
| Kaman | 1944 | 1.284 | 1.128 | 53 | -08, 40-77, 40-75, 40-80
|
| Mucur | Cumh.önce | 992 | 1.071 | 23 | -08, 40-25, -10
|
| KIRŞEHİR | 1957 | 6.584 | |||
Spor[değiştir | kaynağı değiştir]
2018-2019 Sezonu sonunda, Kırşehir Belediyespor, 2. Lige yükselmiştir. BAL takımı Kırşehir Çayağzıspor küme düşmüştür. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi hentbol erkekler süper liginden küme düşmüştür. Kırşehir'in voleybol bölgesel liglerinde de 1 takımı vardır.
Futbol Türkiye Kupası 'nda Kırşehir Belediyespor, 3 turda Altay 'a elenmiştir.
Önemli spor tesisleri: Ahi Stadyumu (7.500), Kındam Spor Salonu (1.500) ve Merkez Kapalı Yüzme Havuzu (750).
İlin milletvekilleri[değiştir | kaynağı değiştir]
İlin valileri[değiştir | kaynağı değiştir]
Görüntüler[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b "Güncel Nüfus Değerleri". tuik.gov.tr. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
- ^ NOAA 15 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Climate Prediction Center
- ^ "Özel İdare-Hukuki Yapı ve Görevler". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ "İL ÖZEL İDARESİ KANUNU" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ "Valimiz". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ "Başkanımız Hakkında". 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Meclis Üyeleri". 9 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Mahalli İdareler Seçimi". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ "Seçim Sonuçları". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ "İL VE İLÇE YÜZ ÖLÇÜMLERİ" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kültür ve Medeniyet Şehri Kırşehir, T.C. Kırşehir Valiliği, Ankara 1998, 215 s.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kırşehir Valiliği
- Kırşehir Belediyesi28 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
