Kerkük كركوك | |
---|---|
Kerkük'ün Irak'taki konumu | |
Ülke | Irak |
İl | Kerkük İli |
Rakım | 346 m (1.135 ft) |
Nüfus (2009 tahmini [1]) | |
• Toplam | 850,787 |
Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
• Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAS) |
Kerkük, Irak'taki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Ülkenin başkenti Bağdat'ın 236 km kuzeyinde, Erbil'in 83 km güneyinde, Musul'un 149 km güneydoğusunda, Süleymaniye'nin 97 km batısında, Tikrit'in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Günümüzde şehrin büyük çoğunluğu Kürtler, Araplar ve Türkmenler'den oluşmaktadır.[2][3]
Eski Asur başkenti Arrapha bölgesinde yer alan Kerkük, 5000 yıllık harabeleri üzerinde, Khasa nehri yanında yer alır. Arrapha, MÖ 10 ve 11. yüzyıllarda Asurlular döneminde çok büyük bir öneme kavuşmuştur. Stratejik ve coğrafik önemi nedeniyle şehir, üç imparatorluk için adeta bir savaş meydanıydı; Asur imparatorluğu, Babil ve Med imparatorlukları, ki hepsi şehri belirli zamanlarda yönetmişlerdir.
Kerkük çok geniş bir şekilde yayılmış ve karışmış bir nüfusa sahiptir. Osmanlı döneminde şehir merkezi çoğunluğunu Türkler oluşturuyordu, Kürtler de taşranın çoğunluğunu oluşturuyordu.[4] Şehir özellikle 20. yüzyılda daha dramatik değişimler deneyimlemiştir. Kürtler, Türkmenler ve Araplar bu bölgeye dair sahiplik iddialarında bulunmakta ve iddialarını destekleyecek tarihi bilgi ve verilere sahip olmaktadırlar.
Tarihi olarak, şehir her zaman Kürtler ve Türkmenler tarafından kültürel bir başkent olarak atfedildi. 2010'da Irak Kültür Bakanlığı tarafından Irak kültürünün başkenti olarak isimlendirildi.
Şehirde günümüzde etnik kökeni Kürt, Türkmen, Arap ve belirli ölçüde Süryani olan insanlar yaşamaktadır.
12 Haziran 2014'te IŞİD'in Kuzey Irak Taarruzu sonrası Irak ordusunun çekilmesi üzerine Kerkük, Kürdistan Bölgesel Yönetiminin kontrolüne geçmiştir.[5][6] 16 Ekim 2017'de Irak kontrolü geri kazandı.[7]
Kerkük Valiliği için Nüfus Sayımı Sonuçları[8] | |||||||
Etnik grup | 1957 | Oran | 1977 | Oran | 1997 | Oran | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Araplar | 109,620 | 28.2% | 218,755 | 45% | 544,596 | 72% | |
Kürtler | 187,593 | 48.2% | 184,875 | 38% | 155,861 | 21% | |
Türkmenler | 83,371 | 21.4% | 80,347 | 17% | 50,099 | 7% | |
Asurlular | 1,605 | 0.4% | |||||
Yahudiler | 123 | 0.03% | |||||
Diğer | 6,545 | 1.77% | 0 | 0% | 2,189 | 0.3% | |
Toplam | 388,829 | 100% | 483,977 | 100% | 752,745 | 100% |
Arkeolojik Jarmo Kalesi ve Yorgantepe alanları da modern şehrin dışında bulunmaktadır.
Kerkük'un mimarisi I. Dünya Savaşı'nda ve Irak Savaşı'nda ağır hasarlar görmüştür. 2007 raporlarına göre, 18 adet kutsal sayılan yer harap edilmiştir. Bunların 10'u Kerkük ve güneydedir."[9]
Wikimedia Commons'ta Kerkük ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |