Karol Szymanowski
Karol Szymanowski | |
|---|---|
 Karol Szymanowski portresi1930 Ressam:Stanısław Ignacy Witkiewicz | |
| Doğum |
6 Ekim 1882 Paris, Fransa |
| Ölüm |
29 Mart 1937 Lozan İsviçre |
| Meslek | Müzisyen. bestecisi. |
Karol Maciej Szymanowski (d. 6 Ekim 1882, Tymoszówka, (o zamanda Rus İmparatorluğu, günümüzde Ukrayna) - ö. 29 Mart 1937 Lozan, İsviçre), Polonyalı müzisyen ve besteci.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Karol Szymanowski soylu, zengin bir toprak sahibi Polonya asıllı bir aileye o zaman Rusya İmparatorluğu idaresinde bulunan ve şimdi Ukrayna'da Cherkasy Oblast'da bulunan Tymoszówka'da doğdu. Küçük yaştan itibaren önce babası ve sonra özel öğretmenler tarafından piyano ve müzik öğrenimi gördü. 1901-1905 döneminde Varşova Konservatuvarı'na devam ederken özel olarak harmoni ve kauntrpuvan dersları de aldı. Bestecilik ve piyano vitüaözlüğü kariyerine katıldı. Bu arada Varşova'da bulunan Polonya asıllı bestecilerle yakın bağlatılar kurdu ve genç Polonyalı müzisyenleri korumak ve sdesteklemek için bir kurumda aktif görev yapıp Polonya müzik kültürünün devamını sağladı. Bestecilik ve piyano virtüözlüğü kariyerinde Rusya idaresinde bulunan Polonya'da ilerleme fırsatları nispeten sınırlı olduğu için Szymanowski Batı Avrupa, Rusya, Kuzey Afrika, Orta Doğu ve ABD'de seyahat ve konser turnelerine gitti.
1935den itibaren tüberküloz hastalığı dolayısıyla sağlığı bozuldu ve önce Davos, sonra Güney Fransa ve en sonunda Lausanne'da sanatoryomlarda tedavi gördü. 29 Mart 1937de Lausanne'daki sanatoryomda hayatına gözlerine kapadı. Mezarı Krakówda ünlü Krakow'lu Polonyalıların gömülü olduğu Skałka'dadır.
Syzmanski'nin 20. yüzyılda en önemli Polonyalı bestecilerden biri olduğu çok defa iddia edilmektedir. Ama önceden biraz muhafazakâr olan Polonyalılar onun eserlerinden hoşlanmamışlardır. Müziği üç döneme ayrılabilir:
- İ. Dünya Savaşı'ndan önceki eserleri Frederic Chopin, Richard Wagner ve Richard Strauss etkileri altında hazırlanmıştır.
- İkinci döneminde Uzak-Doğu ve Akdeniz bölgesi kültürleri etkisiyle hazırlanmıştıur ve bu dönemde hazırladığı eserler kendinin en iyi bilinen eserleri olduğu şüphesizdir.
- Üçüncü dönem 1921de başlamıştır ve üzerinde uğraştığı Polonya halk folklorü müziğinden çok etkilenmiştir. Bu Polonya temalı eserleri de çok önemlidi.r
Seçilmiş eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Szymanowski 4 senfoni, 2 keman konçertosu, "Hagith" ve "King Roger" adlı operalar, "Hersanie" adlı bir pantomim bale, bir orotaryo ve birçok piyano, keman, vokala ve koro eserleri bestelemiştir. Şu liste seçilmiş bazı bestelerin isimleri sıralamaktadır:
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Karol Szymanowski ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Szymanowski İngilizce Wikipedia "Karol Szymanowski" maddesi (İngilizce) (Erişme:15.11.2010)
- Deutchen Muzikarchive katalogunda Szymanowski, Karol; 1882-1937 maddesi[ölü/kırık bağlantı] (Almanca) (Erişme:15.11.2010)
- İMSLP websitesi "Szymanowski,_Karol" maddesi (İngilizce) (Erişme:15.11.2010)
- Karol Szymanowski, culture.pl (İngilizce)