I. Kosova Muharebesi
| I. Kosova Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sırbistan-Osmanlı savaşları | |||||||
.png) I. Kosova Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Moravyalı Sırbistan Sırp asillerinden Brankoviç ailesi Bosna Krallığı Hospitalier Şövalyeleri Arnavut asillerinden Muzaka ailesi | |||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Sultan I. Murad † Şehzade Bayezid Şehzade Yakup  |
Lazar Hrebelyanoviç †.svg){kind=small} Vuk Branković Vlatko Vuković Palisna'lı John Teodor II. Muzaka Pal Kastrioti | ||||||
| Güçler | |||||||
| 30.000+[1] | 30.000+[1] | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| bilinmiyor | bilinmiyor | ||||||
I. Kosova Savaşı veya Birinci Kosova Meydan Muharebesi, Sultan I. Murad önderliğindeki Osmanlı ordusu ile Sırp kumandanı Lazar Hrebelyanoviç önderliğindeki çok uluslu Balkan ordusu arasında 28 Haziran 1389 tarihinde yapılan muharebe.
Savaşın nedenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Geçmişteki Sırpsındığı, Çirmen gibi savaşlarla sindirilen Balkan uluslarına mensup prenslerin, Osmanlı Devleti'nin kaybettiği Ploşnik Muharebesi ile umutlanmaları.
- Türk ve Müslüman kökenli olan Osmanlı Devleti'nin egemenliğinde yaşamayı istemeyen başta Sırp prensler olmak üzere çeşitli Balkan uluslarına mensup prenslerin Osmanlı aleyhine çalışma yapmaları ve kuvvet toplamaları.
- Balkan Yarımadası'nda bulunan krallık ve prensliklerin, Osmanlı Devleti'ne ödedikleri vergileri kaldırmak istemeleri.
- Osmanlı Devleti'nin durdurulmak istenmesi.
- Osmanlı Devleti'nin uyguladığı İskan politikası ile Anadolu'dan Balkan topraklarına yerleştirilen Türkmenler'in Anadolu'ya geri gönderilmek istenmesi.
- Osmanlı Devleti'nin, Balkan topraklarındaki egemenliğini sağlamlaştırmak istemesi.
- Müslüman Osmanlı Devleti'nin Avrupa'dan çıkartılmak istenmesi.
- Sırp Prenslerinin, Gazi Hoca Ömer tarafından tutsak edilip Bursa'ya getirdiği Tamara Hatun'u geri almak istemeleri.[2]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
1387 yılında Osmanlı kuvvetleri Topliça Nehri vadisi Ploşnik mevkisinde Sırp despotu ve Bosna kralının 30 bin askerlik ordusu karşısında bozguna uğradı. Bu Balkanlarda Osmanlılar'a karşı kazanılmış ilk zaferdi ve altyapısı hazırlanan büyük bir ittifakı beraberinde getirdi. Hırvat, Leh, Macar, Çek ve bütün Balkan prenslikleri Osmanlılar'a karşı birleşti.[3] Bu arada Osmanlılar, 1388'de Bulgarların arkadan saldırmalarını engellemek üzere Çandarlızade Ali Paşa kumandasında bir ordu Bulgar kralının başkenti Tırnova'yı alarak Bulgarları saf dışı etti.[4]
Muharebe[değiştir | kaynağı değiştir]
15 Haziran 1389[5][6] salı günü Kosova ovasında I.Murad liderliğinde Kütahya ve Hamid sancakbeyleri ve diğer anadolu beyleri ile müttefik Balkan ordusu karşı karşıya geldi.
Osmanlıların Balkanlar'daki ilerlemeleri ve Sofya, Niş, Manastır gibi önemli yerleri ele geçirmeleri Haçlı Seferi'nin düzenlenmesine sebep olmuştu. Vezir Çandarlı Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, önce Bulgarları etkisiz hale getirdi. Osmanlı ordusu ilerlerken, Kosova'da Haçlılar ile karşılaştı. Haçlı ordusu Sultan Murat Hüdavendigar'ın okçu piyadeleri ile Sırp süvarileri arasındaki muharebede, Sırp öncü süvarilerinin önce oklanarak kendilerinin ya da atlarının vurulması ile başlamış, daha sonra Osmanlı piyadelerinin kılıçlarını çekerek bozulan Sırpları gün batımına kadar süren bir meydan muharebesinden sonra bölgede tarih sayfalarından silerek yüzyıllar sürecek olan Osmanlı hakimiyetini yerleştirmiştir. Savaşta Arnavut Katolik soylu ailesi Kastriotlar'dan Pal Kastrioti de ölmüştür. Savaş bazı kaynaklarca iddia edildiği gibi top kullanılarak kazanılmamıştır. Çünkü o tarihlerde Osmanlı Devleti'nde kurulmuş bir topçu ocağı bulunmuyordu.
Savaş sonunda bir Sırp soylusu olan Miloš Obilić, sultanın elini öpüp Müslüman olmak istediğini belirterek I. Murat'a yaklaşmış ve onu ani bir hamleyle hançerleyerek şehit etmiştir. Ölümünden sonra Hüdavendigar lakabının verildiği sultanın iç organları orada gömülmüş, geriye kalan naaşı Bursa'ya götürülerek orada defnedilmiştir. Bunun da etkisiyle I. Kosova Savaşı tarihte Sırp milliyetçiliğinin ilk yeşerdiği ve bugün Sırpların çok önem verdiği bir muharebedir.
Sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]
Sırplar yeniden Osmanlı'nın üstünlüğünü kabul ettiler. Kuzey Sırbistan yolu Osmanlılara açıldı. Bu Osmanlı galibiyetinden sonra Tuna güneyindeki Balkan topraklarında Osmanlılara karşı koyacak önemli bir güç kalmadı. Böylece Balkanların Türk egemenliğine geçtiği kabul ettirilmiş oldu.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Diyanet İslam Ansiklopedisi "Kosova Savaşları Maddesi, cilt 26, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2002
- İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, TTK Yayınları(10.baskı), Ankara 2010
- Erhan Afyoncu, Sorularla Osmanlı İmparatorluğu, Yeditepe Yayınları (2.Baskı), İstanbul 2012
- Joseph von Hammer, Büyük Osmanlı Tarihi, Üçdal Neşriyat, İstanbul 2003
- ^ a b DİA,c.26, Kosova Savaşları maddesi, s.221
- ^ Düsturname-i Enverî'deki bir başka rivayete göre I. Murad'ın adamlarından Gazi Hoca Ömer tarafından tutsak edilip Bursa'ya getirildiği ve Tamara Hatun'u geri alamayan Sırp prenslerinin bu sebepten ötürü ayaklanıp I. Kosova Muharebesi'nin yapılmasına sebep olunduğu hikâye edilmektedir.
- ^ Hammer, Büyük Osmanlı Tarihi, c.1, s.246
- ^ Uzunçarşılı İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi,TTK, cilt 1, s.250
- ^ Uzunçarşılı, a.g.e,c.1, s.254
- ^ Afyoncu Erhan, Sorularla Osmanlı İmparatorluğu, s.68
