Haydar Aliyev | |
---|---|
3. Azerbaycan Cumhurbaşkanı | |
Görev süresi 10 Ekim 1993 - 31 Ekim 2003 | |
Başbakan | Suret Hüseynov Fuad Guliyev Artur Rasizade İlham Aliyev |
Yerine geldiği | Ebulfez Elçibey |
Yerine gelen | İlham Aliyev |
Geçici Azerbaycan Cumhurbaşkanı | |
Görev süresi 24 Haziran 1993 - 10 Ekim 1993 | |
Yerine geldiği | Ebulfez Elçibey |
Yerine gelen | Haydar Aliyev (Kendisi) |
Geçici Millî Meclis Başkanı | |
Görev süresi 15 Haziran 1993 - 5 Kasım 1993 | |
Başkan | Ebulfez Elçibey Kendisi |
Yerine geldiği | İsa Gamber |
Yerine gelen | Resul Guliyev |
Nahçıvan Yüksek Meclisi 3. Başkanı | |
Görev süresi 5 Eylül 1991 - 23 Haziran 1993 | |
Başkan | Ayaz Mutallibov Yakup Mammadov (geçici) İsa Gamber (geçici) Ebulfez Elçibey |
Başbakan | Beyan Ferzaliyev (Nahçıvan) |
Yerine geldiği | Ekper Aliyev |
Yerine gelen | Vasif Talıbov |
SSCB Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı | |
Görev süresi 24 Kasım 1982 - 23 Ekim 1987 | |
Başkan | Vasili Kuznetsov (geçici) Yuri Andropov Vasili Kuznetsov (geçici) Konstantin Çernenko Vasili Kuznetsov (geçici) Andrey Gromıko |
Başbakan | Nikolay Tihonov Nikolay Rijkov |
Yerine geldiği | İvan Arhipov |
Yerine gelen | Andrey Gromıko |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 10 Mayıs 1923 Nahçıvan, SSCB |
Ölüm | 12 Aralık 2003 (80 yaşında) Cleveland, Ohio, ABD |
Partisi | SBKP Yeni Azerbaycan Partisi |
Evlilik(ler) | Zarife Aliyeva |
Çocuk(lar) | Sevil Aliyeva İlham Aliyev |
Ödülleri | |
İmzası | |
Askerî hizmeti | |
Takma adı | Heydər Baba (Haydar Dede) |
Bağlılığı | Sovyetler Birliği |
Branşı | KGB |
Hizmet yılları | 1941-1969 |
Rütbesi |
Haydar Alirıza oğlu Aliyev [1] (Azerice: Heydər Əlirza oğlu Əliyev, 10 Mayıs 1923 - 12 Aralık 2003) Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin üçüncü cumhurbaşkanı, Nahçıvan Yüksek Meclisi'nin 3. Başkanı. Aynı zamanda Azerbaycan'ın görevdeki cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in babasıdır. Azerbaycan'ın "ümummilli lider" ve "ulu önder" unvanlarını taşımaktadır.
10 Mayıs 1923'te günümüzdeki Azerbaycan'ın özerk bölgesi Nahçıvan'da doğmuştur. 1939'da Nahçıvan Pedagoji Teknik Lisesi'ni bitirdikten sonra Azerbaycan Sanayi Enstitüsü, Mimarlık Fakültesi'nden mezun olmuştur. 1957'de ise Azerbaycan Devlet Üniversitesi tarih bölümünü bitirmiştir.
1941'de Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Halk İçişleri Komiserliği'ni yapmış, 1944'te ise KGB'de görevlendirilmiştir.[kaynak belirtilmeli] O zamandan itibaren Sovyet devlet istihbaratı dahilinde farklı vazifelerde çalışan Haydar Aliyev, general rütbesine kadar yükselmiş ve 1967 yılında Azerbaycan SSC Devlet Güvenlik Komitesinin başkanı olarak görevlendirilmiştir.[2]
Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesi'nin 1969 Temmuz toplantısında Haydar Aliyev Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesi'nin genel sekreteri seçilerek ülkenin rehberi olmuştur. 1982 Aralık ayında Sovyet İttifakı Komünist Partisi Merkezi Komitesi Siyasi Bürosu'nun üyesi seçilmiş, SSCB Bakanlar Kurulu başkanının birinci yardımcısı vazifesine yükseltilmiş ve SSCB'nin rehberlerinden biri olmuştur. Haydar Aliyev yirmi yıl süresince SSCB milletvekili olmuş, 5 yıl ise SSCB Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcılığı yapmıştır.
Haydar Aliyev 1987 Ekiminde Sovyet İttifakı Komünist Partisi Merkezi Komitesi Siyasi Bürosu'nun ve Mihail Gorbaçov'un talimatı ile görevlerinden alınmıştır.[3]
Haydar Aliyev 20 Ocak 1990'da SSCB'nin Bakü'de yaptığı kanlı baskın ile ilgili olarak ertesi gün Azerbaycan'ın Moskova'daki konsolosluğunda[4] beyanatla karşı çıkarak, Azerbaycan halkına karşı işlenmiş cinayetin teşkilatçılarının ve faillerinin cezalandırılmasını talep etmiştir. O, SSCB'nin dağıldığını görerek 1991 Temmuz ayında Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ni terk etmiştir. 12 Aralık 2003 tarihinde ABD'nin Ohio eyaletinin Cleveland şehrinde ölmüştür.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Ebulfez Elçibey |
Azerbaycan Cumhurbaşkanı 1993-2003 |
Sonra gelen: İlham Aliyev |
Önce gelen: Ekber Aliyev |
Nahçıvan Yüksek Meclisi Başkanı 1991-1993 |
Sonra gelen: Vasıf Talıbov |
Parti siyasi görevi | ||
Önce gelen: Yeni makam |
Yeni Azerbaycan Partisi Genel Başkanı 1992-2003 |
Sonra gelen: İlham Aliyev |
Önce gelen: Veli Ahundov |
Azerbaycan Komünist Partisi Birinci Sekreteri 1969-1982 |
Sonra gelen: Kamran Bağırov |