FIFA Konfederasyonlar Kupası

Vikipedi, özgür ansiklopedi

FIFA Konfederasyonlar Kupası
Önceki ismi	Kral Fehd Kupası
Açılış sezonu	1992
Kapanış sezonu	2017
Konfederasyon	FIFA
Ülke(ler)	FIFA Üyesi Ülkeler
Takım sayısı	8
Son şampiyon	Almanya (1. kez)
En başarılı takım	Brezilya (4 kez)
Yayıncı kanal(lar)	Show TV (2003) Kanal D (2005) TRT 1 (2009-2017)
Resmî site	fifa.com/confederationscup

FIFA Konfederasyonlar Kupası, her dört yılda bir FIFA tarafından millî takım düzeyinde organize edilen futbol turnuvasıydı.

Son turnuvalardaki kurallara göre 2'si doğrudan, olmak üzere 8 millî takım turnuvaya davet usulü ile katılmaktadır. Doğrudan katılan 2 ülke, ev sahibi ve FIFA Dünya Kupası'nın son şampiyonudur. Diğer 6 ülke takımı ise 6 Konfederasyon'un (CAF, CONMEBOL, UEFA, AFC, OFC, CONCACAF) şampiyonlarından oluşmaktadır. Eğer Dünya Kupası şampiyonu aynı zamanda Konfederasyon'un şampiyonu olursa, bu durumda finale çıkan ülke kupaya katılma hakkı almaktadı.

Son şampiyon, 2017 Konfederasyonlar Kupası'nde finale ilk kez çıkan Şili'yi 1-0 skorla yenen Almanya olmuştur. 2019 Mart ayında FIFA tarafından, FIFA Kulüpler Dünya Kupasının 2021'de genişletilmesi nedeniyle Konfederasyonlar Kupası'nın bir daha düzenlemeyeceği onaylandı.^[1]^[2]

Şenol Güneş yönetimindeki Türkiye millî futbol takımı 2003 yılında Fransa'da düzenlenen turnuvaya bir önceki 2002 FIFA Dünya Kupası'nın üçüncüsü olarak (2. olan Almanya katılmadı) kupaya katılma hakkı elde etmiştir. Gençleştirilmiş kadrosuyla grubunda Brezilyayı saf dışı bırakarak, bir yıl öncesinde olduğu gibi bu kupada da yarı finale çıkmış ve 3.'lük maçında Kolombiya'yı yenerek turnuvayı 3. bitirmiştir. Türkiye yarı finalde Fransa'ya elenirken diğer yarı final maçı büyük bir trajediye sahne oldu. Kolombiya ile oynaynan maçta, Kamerun oyuncusu Marc-Vivien Foé sahanın ortasında yığılıp kaldı ve kalp krizinden hayatını kaybetti.

Kupa Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kupa ilk olarak 1992 yılında Kral Fehd Kupası olarak Suudi Arabistan'da doğmuştur. 1995 yılında da aynı ülkede düzenlendikten sonra FIFA organizasyonu bünyesine geçirerek uygulamaya koymuştur. 2005 yılına kadar 2 yılda bir düzenlenen turnuva, artık 4 yılda bir düzenlenecek ve FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapacak ülke dünya kupasından önce bu turnuvaya ev sahipliği yapacaktır. Bu sayede Dünya Kupası'nı organize edecek ülkeler bir yıl önceden eksiklikleri ve kusurlarını görme imkânına yani bir nevi prova niteliğindeydi.

2021 Konfederasyonlar Kupası ve Kaldırılması[değiştir | kaynağı değiştir]

2022 FIFA Dünya Kupasının, Katar'da organize edileceğini nedeniyle 2021 Konfederasyonlar Kupası da Katar'da organize edilecekti. Katar'da, yaz mevsimdeki yüksek sıcakların olması endişelere yol açtı. FIFA, bunun üzerine Dünya Kupası takvimi Haziran - Temmuz'dan, Kasım Aralık ayına kaldırdı.25 Şubat 2015 tarihinde FIFA, 2021 Konfederasyonlar Kupasının Asya Futbol Konfederasyonu'una bağlı bir ülkede yapacağını bildirdi, böylece yerel ligleri ara vermesi gerekmeyecekti ve turnuva normal takvimi olan 2021 Haziran / Temmuz'da gerçekleşecekti. Telafi olarak, FIFA'nın diğer organizasyonu olan FIFA Kulüpler Dünya Kupası, 2021 senesinde Kasım/Aralık aylarında Katar'da, 2022 Dünya Kupasında deneme amacıyla düzenlemesini ele aldı.^[3]^[4] 2017 Ekim ayında, Konfederasyon Kupasının kaldırılması, yerine dört senede bir düzenlenecek 24 takımlı, Haziran ayında organize edilecek FIFA Kulüpler Dünya Kupasını planlandığı ortaya çıktı.^[5] 15 Mart 2019 tarihinde, FIFA Konfederasyon Kupasının kaldırıldığını ve yerine 2021 FIFA Kulüpler Dünya Kupası'nın aldığını duyuldu.^[1]

Tüm Şampiyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	Ev Sahibi	Şampiyon	Sonuç	İkinci	Üçüncü	Sonuç	Dördüncü
Yıl	Ev Sahibi	Final			Üçüncülük
1992 Detaylar	Suudi Arabistan	Arjantin	3:1	Suudi Arabistan	ABD	5:2	Fildişi Sahili
1995 Detaylar	Suudi Arabistan	Danimarka	2:0	Arjantin	Meksika	1:1 ⁽¹⁾	Nijerya
1997 Detaylar	Suudi Arabistan	Brezilya	6:0	Avustralya	Çek Cumhuriyeti	1:0	Uruguay
1999 Detaylar	Meksika	Meksika	4:3	Brezilya	ABD	2:0	Suudi Arabistan
2001 Detaylar	Güney Kore Japonya	Fransa	1:0	Japonya	Avustralya	1:0	Brezilya
2003 Detaylar	Fransa	Fransa	1:0 ⁽²⁾	Kamerun	Türkiye	2:1	Kolombiya
2005 Detaylar	Almanya	Brezilya	4:1	Arjantin	Almanya	4:3 ⁽³⁾	Meksika
2009 Detaylar	Güney Afrika	Brezilya	3:2	ABD	İspanya	3:2	Güney Afrika
2013 Detaylar	Brezilya	Brezilya	3:0	İspanya	İtalya	2:2(3-2penaltılarla)	Uruguay
2017 Detaylar	Rusya	Almanya	1:0	Şili	Portekiz	2:1(Uzatmalarda)	Meksika

Şampiyonluk	Ülke	Yıl
4 Kere	Brezilya	1997, 2005, 2009, 2013
2 Kere	Fransa	2001, 2003
1 Kere	Arjantin	1992
	Danimarka	1995
	Meksika	1999
	Almanya	2017

Katılan ülkeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Takım	1992	1995	1997	1999	2001	2003	2005	2009	2013	Toplam
Brezilya	-	-	Şamp.	Finalist	4.	1. Tur	Şamp.	Şamp.	Şamp.	7
Meksika	-	3.	1. Tur	Şamp.	1. Tur	-	4.	-	1. Tur	6
Japonya	-	1. Tur	-	-	Finalist	1. Tur	1. Tur	-	1. Tur	5
ABD	3.	-	-	3.	-	1. Tur	-	Finalist	-	4
Suudi Arabistan	Finalist	1. Tur	1. Tur	4.	-	-	-	-	-	4
Arjantin	Şamp.	Finalist	-	-	-	-	Finalist	-	-	3
Avustralya	-	-	Finalist	-	3.	-	1. Tur	-	-	3
Yeni Zelanda	-	-	-	1. Tur	-	1. Tur	-	1. Tur	-	3
Almanya	-	-	-	1. Tur	-	-	3.	-	-	2
Fransa	-	-	-	-	Şamp.	Şamp.	-	-	-	2
Güney Afrika	-	-	1. Tur	-	-	-	-	4.	-	2
İspanya	-	-	-	-	-	-	-	3.	Finalist	2
İtalya	-	-	-	-	-	-	-	1. Tur	3.	2
Uruguay	-	-	4.	-	-	-	-	-	4.	2
Nijerya	-	4.	-	-	-	-	-	-	1. Tur	2
Kamerun	-	-	-	-	1. Tur	Finalist	-	-	-	2
Mısır	-	-	-	1. Tur	-	-	-	1. Tur	-	2
Danimarka	-	Şamp.	-	-	-	-	-	-	-	1
Çek Cumhuriyeti	-	-	3.	-	-	-	-	-	-	1
Türkiye	-	-	-	-	-	3.	-	-	-	1
Kolombiya	-	-	-	-	-	4.	-	-	-	1
Fildişi Sahili	4.	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Bolivya	-	-	-	1. Tur	-	-	-	-	-	1
Kanada	-	-	-	-	1. Tur	-	-	-	-	1
Yunanistan	-	-	-	-	-	-	1. Tur	-	-	1
Irak	-	-	-	-	-	-	-	1. Tur	-	1
Güney Kore	-	-	-	-	1. Tur	-	-	-	-	1
Tunus	-	-	-	-	-	-	1. Tur	-	-	1
Birleşik Arap Emirlikleri	-	-	1. Tur	-	-	-	-	-	-	1
Tahiti	-	-	-	-	-	-	-	-	1. Tur	1

En skorer oyuncular[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyuncu	Ülkesi	Gol
Cuauhtémoc Blanco	Meksika	9
Ronaldinho	Brezilya	9
Fernando Torres	İspanya	8
Adriano	Brezilya	7
Romário	Brezilya	7
Marzouk Al-Otaibi	Suudi Arabistan	6
David Villa	İspanya	6
Alex	Brezilya	5
John Aloisi	Avustralya
Luís Fabiano	Brezilya
Fred	Brezilya
Robert Pirès	Fransa
Vladimír Šmicer	Çek Cumhuriyeti

Altın Top[değiştir | kaynağı değiştir]

Altın Top ödülü turnuvanın en değerli oyuncusuna verilir.

Turnuva	Altın Top Ödülü
1997 Suudi Arabistan	Denílson
1999 Meksika	Ronaldinho
2001 G.Kore/Japonya	Robert Pirès
2003 Fransa	Thierry Henry
2005 Almanya	Adriano
2009 Güney Afrika	Kaká
2013 Brezilya	Neymar
2017 Rusya	Julian Draxler

Altın Ayakkabı[değiştir | kaynağı değiştir]

Altın Ayakkabı ödülü turnuvanın en skorer oyuncusuna verilir. Birden fazla oyuncu aynı eşit sayıda gol atmışsa, oyuncuların turnuvada yaptığı asistlere göre seçilir.

Turnuva	Altın Ayakkabı Ödülü	Gol
1992 Suudi Arabistan	Gabriel Batistuta	2
1995 Suudi Arabistan	Luis García	3
1997 Suudi Arabistan	Romário	7
1999 Meksika	Ronaldinho	6
2001 G.Kore/Japonya	Robert Pirès	2
2003 Fransa	Thierry Henry	4
2005 Almanya	Adriano	5
2009 Güney Afrika	Luís Fabiano	5
2013 Brezilya	Fernando Torres	5
2017 Rusya	Timo Werner	3

Altın eldiven[değiştir | kaynağı değiştir]

Altın eldiven ödülü turnuvanın en iyi kalecisine verilir.

Turnuva	Altın eldiven ödülü
2005 Almanya	Oswaldo Sánchez
2009 Güney Afrika	Tim Howard
2009 Brezilya	Júlio César
2017 Rusya	Claudio Bravo