Rusya |
Çin |
---|
Çin ile Rusya arasındaki diplomatik ilişkiler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından ve 1991'de Rusya Federasyonu'nun kurulmasından sonra oldukça düzelmiş hale gelmiştir. Amerikalı uluslararası ilişkiler araştırmacısı Joseph Nye şu argümanı ileri sürmektedir:
1991'de imzalanan Çin-Sovyet Sınır Anlaşması ile iki ülke arasındaki oldukça uzun toprak sınırına ilişkin anlaşmazlıklara son verildi. 2001'de ise her iki ülke Çin-Rus Dostluk Antlaşması'nı imzaladı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından Moskova'ya 2013 yılında yapılan devlet ziyareti öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, iki ülkenin bir "özel ilişki" kurduğunu söyledi.[2]
Çin (Çin) |
Rusya Federasyonu (Rusya) | |
---|---|---|
Arma | ||
Bayrak | ||
Yüzölçümü | 9.640.011 km² (3.717.813 sq mi) | 17.125.242 km² (6.612.093 sq mi) |
Nüfus | 1.365.700.000 | 146.068.400 (2014) |
Nüfus Yoğunluğu | 140/km² (363/sq mi) | 8,3/km² (21,5/sq mi) |
Başkent | Pekin | Moskova |
En Büyük Şehir | Şanghay (23.019.148) | Moskova (14.837.510) |
Hükümet türü | Üniter sosyalist tek partili devlet | Federal yarı başkanlık cumhuriyeti |
İktidardaki siyasi parti | Çin Komünist Partisi | Birleşik Rusya |
Meclis | Çin Ulusal Halk Kongresi | Devlet Duması |
Resmi diller | Mandarin Çincesi | Rusça |
GSYİH (nominal) | $9,181 trilyon | $2,118 trilyon (2013) |
GSYİH (SAGP) | $17.632 trilyon[3] | $3.558 trilyon[3] |
Kişi başına GSYİH (nominal) | $7.589 (2014 IMF hesaplamaları) | $12.926 (2014 IMF hesaplamaları) |
Kişi başına GSYİH (SAGP) | $11.907 | $24.114 |
İnsani Gelişme Endeksi | 0,719 (yüksek)[4] | 0,788 (yüksek) |
Uluslararası rezervler | 3.990.000 (ABD doları, milyonlar) | 467.200 (ABD doları, milyonlar) |
Savunma harcamaları | $131,57 milyar [5] | $90,7 milyar (2013)[6] |
1991'den beri Çin Halk Cumhuriyeti'nin ve Rusya Federasyonu'nun liderleri.
1990'larda Sovyetler Birliği'nin dağılmasının Rus ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilere rağmen, bu dönemde Çin-Rus sınır ticaretinde büyük bir patlama yaşandı. Çin'de başta turizm ve mütercim-tercümanlık olmak üzere çeşitli dallarda Rusça bilen insanlar için büyük bir talep ortaya çıktı, akademik alanda da Rusça eğitimi yaygınlaştı. 2005 yılı itibarıyla Çin çapında Rusçanın lisans dalı olarak mevcut olduğu 65 yükseköğretim kuruluşu bulunmaktadır. Çin'de Rus dili ve edebiyatı doktorasının da okunabildiği kuruluşlar şunlardır: Pekin Yabancı Diller Üniversitesi, Şanghay Yabancı Diller Üniversitesi , Heilongjiang Üniversitesi , Pekin Üniversitesi, Pekin Pedagoji Üniversitesi ve Halk Kurtuluş Ordusu Yabancı Diller Koleji . Mayıs 2001'de, Çin ile Rus eğitim bakanlıklarının anlaşmasına göre, Pekin Yabancı Diller Üniversites, Şanghay Yabancı Diller Üniversitesi ve Heilongjiang Üniversitesi'nde Rus dili merkezleri kuruldu. Şubat 2002'de Şanghay Yabancı Diller Üniversitesi ve Heilongjiang Üniversitesi'ndeki Rusça bölümleri, Çin Eğitim Bakanlığı tarafından "ulusal anahtar bölümler" (Çince: 全国重点学科) olarak nitelendirildi.[7]
"Bir Kuşak, Bir Yol" inisyatifinin başlangıcından beri Çin ile Rusya gün geçtikçe yakınlaşmaktadır ve Rusya'da gittikçe daha fazla insan Çin kültürü ve Çin diline ilgi göstermeye başlamıştır.[8] 2018 yılı itibarıyla Rusya'da Çince derslerinin verildiği 179 üniversite ve 90'dan fazla ilk ve ortaokul bulunmaktadır. İngilizce, Fransızca ve Almancadan sonra Rusya'da en çok öğrenen yabancı dil Çincedir.[9] Rusya'da mevcut durumda Konfüçyüs Enstitüsü'nün 18 farklı şubesi de bulunmaktadır.[10] 2007'de kapılarını açmış Moskova Devlet Üniversitesi Konfüçyüs Enstitüsü, Moskova Devlet Üniversitesi ile Pekin Üniversitesi arasında bir işbirliğı olarak işletilmekte ve Çince, kaligrafi, geleneksel Çin tıbbı ve wushu derslerini vermektedir; Mayıs 2014 itibarıyla 2 binden fazla öğrenci bu enstitüden mezun olmuştur.[11]
2014'te Çin ile Rus eğitim bakanlıkları arasında üniversite ittifaklarının oluşturulmasına ilişkin bir anlaşma[a] imzalandı.[12] Çin ve Rus üniversiteleri şu ana dek yaklaşık 1000 işbirliği anlaşması imzalamış ve 100'den fazla kooperatif eğitim kurumu projesi oluşturmuştur. 2019 yılında iki ülke arasında öğrenci değişiminde bulunan öğrencilerin sayısı 90 bini aştı.[13]
Okul | Kuruluş yılı | Çin ortağı | Rus ortağı |
---|---|---|---|
Shenzhen MDÜ-PTÜ Üniversitesi | 2017 | Pekin Teknik Üniversitesi | Moskova Devlet Üniversitesi |
Harbin Pedagoji Üniversitesi Uluslararası Güzel Sanatlar Bölümü [14] | 2018 | Harbin Pedagoji Üniversitesi | V.I.Surikov Moskova Sanat Enstitüsü |
Harbin Teknoloji Enstitüsü-Sankt-Petersburg Çin-Rusya Ortak Kampüsü | henüz açılmamıştır | Harbin Teknoloji Enstitüsü | Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi |
Wikimedia Commons'ta Çin-Rusya ilişkileri ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.